HABER49- Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 31 Aralık 2024 itibarıyla Türkiye’de kadın nüfus 42 milyon 811 bin 834 kişi, erkek nüfus ise 42 milyon 853 bin 110 kişi oldu. Yani toplam nüfusun %49,98’ini kadınlar, %50,02’sini ise erkekler oluşturuyor. Ancak bu denge, sadece sayılarda değil, hayatın her alanında aynı şekilde yansımıyor. KADINLAR, ERKEKLERDEN 5,3 YIL DAHA UZUN YAŞIYOR

Kadınlar, erkeklere kıyasla ortalama 5,3 yıl daha uzun yaşıyor. Hayat Tabloları verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye genelinde 77,3 yıl iken, kadınlarda bu süre 80,0 yıl, erkeklerde ise 74,7 yıl. Bu durum, 60 yaş ve üzeri grupta kadınların lehine değişiyor. 60-74 yaş grubunda kadın nüfusun oranı %52,0, 90 yaş ve üzeri grupta ise bu oran %69,1’e çıkıyor.

SAĞLIKLI YAŞAM SÜRESİ KADINLARDA 56,3 YIL

Kadınların yaşam kalitesiyle ilgili bir başka gerçek daha var: Sağlıklı yaşam süresi. 2021-2023 dönemi verilerine göre, erkekler doğuşta sağlıklı yaşam süresi konusunda kadınlardan 2,7 yıl daha şanslı. Kadınlar için bu süre 56,3 yıl iken, erkekler için 59,0 yıl.

ORTALAMA EĞİTİM SÜRESİ KADINLARDA 8,6 YIL

Ulusal Eğitim İstatistikleri’ne göre kadınların eğitimdeki durumu giderek daha iyiye gitse de, hâlâ erkeklerin gerisinde kalıyor. 2023 verilerine göre, 25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi Türkiye genelinde 9,3 yıl, kadınlarda 8,6 yıl, erkeklerde ise 10,1 yıl. Eğitimdeki bu fark, iş gücüne katılımda da kendini gösteriyor. 2023 yılı itibarıyla kadınların istihdam oranı %31,3, erkeklerde ise bu oran %65,7.

Muş’ta vatandaşlar parklara akın etti Muş’ta vatandaşlar parklara akın etti
KADINLARIN İSTİHDAM ORANI, ERKEKLERİN YARISINDAN DAHA AZ

Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre 2023 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun istihdam oranının %48,3 olduğu görüldü. Bu oran kadınlarda %31,3, erkeklerde ise %65,7. En yüksek istihdam oranı %54,5 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde, en düşük istihdam oranı ise %37,5 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde gerçekleşti.

En yüksek kadın istihdam oranı, %38,9 ile TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) bölgesinde, en düşük kadın istihdam oranı ise %19,8 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde gerçekleşti.

KADIN BÜYÜKELÇİ ORANI %26,9

Dışişleri Bakanlığı verilerine göre kadın büyükelçi oranı 2011 yılında %11,9 iken 2024 yılında %26,9 oldu. Erkek büyükelçi oranı ise 2011 yılında %88,1 iken 2024 yılında %73,1 oldu.

KADIN MİLLETVEKİLİ ORANI %19,9

Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre 2024 yıl sonu itibarıyla 593 milletvekili içerisinde kadın milletvekili sayısının 118, erkek milletvekili sayısının ise 475 olduğu görüldü. Meclisteki kadın milletvekili oranı 2007 yılında %9,1 iken, 2024 yılında %19,9 oldu.

YÜKSEKÖĞRETİMDE GÖREVLİ PROFESÖRLER İÇİNDE KADIN PROFESÖR ORANI %34,6

Yükseköğretim İstatistikleri’ne göre yükseköğretimde görevli profesörler içerisindeki kadın profesör oranı 2010-2011 öğretim yılında %27,6 iken 2023-2024 öğretim yılında %34,6 oldu. Yükseköğretimde görevli doçentler içerisindeki kadın doçent oranı ise, 2010-2011 öğretim yılında %32,2 iken 2023-2024 öğretim yılında %42,1 oldu.

ÜST VE ORTA DÜZEY YÖNETİCİ POZİSYONUNDAKİ KADIN ORANI %20,6

Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012 yılında %14,4 iken 2023 yılında %20,6 oldu.

Borsa İstanbul’da işlem gören en büyük 50 şirketin (BİST 50) yönetim kurulu üyelerine bakıldığında, 2016 yılında %12,2 olan kadın üye oranı 2024 yılında %19,4 oldu.

KADIN ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME (AR-GE) PERSONELİNİN ORANI %34,1

Belirli bir dönemde (genellikle bir takvim yılı) bir kişi ya da grup tarafından Ar-Ge faaliyetleri için harcanan sürenin aynı dönemde çalışılan toplam süreye bölünmesi yoluyla hesaplanan Tam Zaman Eşdeğeri (TZE), 0 ile 1 arasında bir değer alarak uluslararası Ar-Ge personeli karşılaştırmalarında kullanılmaktadır.

Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması sonuçlarına göre, TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2023 yılında 99 bin 195 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının %34,1’ini oluşturdu. Sektörler itibarıyla TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı, yükseköğretimde %47,7, kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette %29,6, mali ve mali olmayan şirketlerde ise %27,8 oldu.

KADINLARIN %16,7’SİNİN EĞİTİM SEVİYELERİNİN EŞLERİNDEN DAHA YÜKSEK OLDUĞU GÖRÜLDÜ

ADNKS sonuçlarına göre resmi evliliklerde eşler arasındaki eğitim farkı incelendiğinde, 2023 yılında kadınların %38,7’sinin kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu görüldü. Eşlerinden daha yüksek eğitimli olan kadınların oranının %16,7, eğitim seviyeleri aynı olan eşlerin oranının ise %43,2 olduğu görüldü.

KESİNLEŞEN BOŞANMA DAVALARI SONUCU ANNENİN VELAYETİNE VERİLEN ÇOCUK ORANI %74,4

Boşanma İstatistikleri’ne göre 2024 yılında kesinleşen boşanma davaları sonucu çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Annenin velayetine verilen çocuk oranı %74,4 iken babanın velayetine verilen çocuk oranı ise %25,6 oldu.

İNTERNET KULLANAN KADINLARIN ORANI %85,4

Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına göre 2024 yılında 16-74 yaş grubundaki bireylerin internet kullanım oranı %88,8 oldu. Bu oran kadınlarda %85,4 iken erkeklerde %92,2 oldu.

YOKSULLUK VEYA SOSYAL DIŞLANMA RİSKİ ALTINDA OLAN KADINLARIN ORANI %31,5

Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri’ne göre yaş gruplarına göre yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranına bakıldığında, 2024 yılında toplam nüfusun %29,3’ünün risk altında olduğu, bu oranın kadınlarda %31,5 iken erkeklerde %27,1 olduğu görüldü. Aynı oranlara 18-64 yaş grubu için bakıldığında, yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında bulunan kadınların oranı %29,5, erkeklerin oranı %23,1 olarak görüldü.

KADINLARIN %35,9’U YAŞADIĞI ÇEVREDE GECE YALNIZ YÜRÜRKEN KENDİNİ GÜVENSİZ HİSSETTİ

Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre 2024 yılında, yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı %25,7 iken bu oran kadınlarda %35,9, erkeklerde %15,2 oldu. Kadınların %47,8’i, erkeklerin ise %69,7’si yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvende hissetti.

Evde yalnız olduklarında kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı 2024 yılında %5,8 iken bu oran kadınlarda %8,4, erkeklerde %3,1 oldu. Kadınların %78,9’u, erkeklerin ise %88,5’i evde yalnız olduklarında kendilerini güvende hissetti.