HABER49-TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi), Temmuz ayında aylık bazda yüzde 2,06 artış gösterdi. Yıllık bazda ise enflasyon yüzde 33,52 seviyesine ulaştı. 2025 yılı Aralık ayına göre bakıldığında ise artış yüzde 19,08 oldu. Bu rakamlar, hem vatandaşların alım gücü üzerindeki baskıyı hem de para politikasına yönelik beklentileri yeniden gündeme taşıdı. Öte yandan on iki aylık ortalamalara göre TÜFE’deki artış yüzde 41,13 seviyesine çıkarak, tüketici üzerindeki enflasyonist baskının derinleştiğini gösterdi. Açıklanan bu oranlar, enflasyonla mücadelede alınacak yeni ekonomik tedbirlerin ve Merkez Bankası'nın para politikası adımlarının sinyallerini de beraberinde getirdi.
GIDA, ULAŞTIRMA VE KONUT HARCAMALARI ENFLASYONUN BAŞLICA SÜRÜCÜLERİ OLDU
Temmuz ayı itibarıyla en yüksek ağırlığa sahip üç ana harcama grubundaki yıllık değişim dikkat çekici oldu. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 27,95, ulaştırmada yüzde 26,57, konutta ise yüzde 62,01 oranında artış yaşandı. Bu üç kalem, genel enflasyon oranı üzerinde büyük etkide bulunurken, özellikle konut fiyatlarındaki yüksek artış dikkat çekti. Konut harcamalarının yıllık enflasyona katkısı yüzde 9,03 olarak hesaplandı. Aynı şekilde gıdanın etkisi yüzde 6,94 ve ulaştırmanın etkisi yüzde 4,35 oldu. Vatandaşın gündelik yaşamında doğrudan etkisini hissettiği bu kalemlerdeki artışlar, hem kiracılar hem de hane halkı bütçesi açısından alarm zilleri çaldırdı. Özellikle kira artışları ve enerji maliyetlerindeki yükselişin, konut grubundaki fiyatlara yansıdığı görülüyor. Ulaştırmadaki artışlar ise akaryakıt fiyatlarındaki yükselişle birlikte taşımacılık maliyetlerinin tüketiciye yansımasıyla açıklanıyor.
AYLIK BAZDA KONUT VE ULAŞTIRMA ENFLASYONU ÖNE ÇIKTI
Aylık değişimlere bakıldığında da benzer bir tablo karşımıza çıkıyor. Temmuz ayında konutta yüzde 5,78’lik artış yaşanırken, ulaştırma grubunda yüzde 2,89 ve gıda ile alkolsüz içeceklerde sadece yüzde 0,07’lik bir artış görüldü. Aylık bazda enflasyona konutun katkısı yüzde 0,95, ulaştırmanın katkısı yüzde 0,45 ve gıdanın katkısı ise yüzde 0,02 olarak belirlendi. Aylık gıda fiyatlarındaki durgun seyir, mevsimsel etkiler ve tarım ürünlerinde arz fazlalığı ile açıklanabilirken; konut ve ulaştırma gibi temel ihtiyaç alanlarındaki yükseliş, dar gelirli vatandaşların yaşam maliyetlerini artırmaya devam ediyor. Elektrik, doğalgaz ve su gibi sabit giderlerdeki artışlar, konut enflasyonunu körüklerken; ulaştırmadaki artış ise yalnızca bireysel ulaşımı değil, lojistikle bağlantılı tüm sektörleri etkiliyor. Bu durum da, genel mal ve hizmet fiyatlarının yukarı yönlü hareketini destekliyor.
TEMEL HARCAMA KALEMLERİNİN GENİŞ ÇAPTA ARTIŞ GÖSTERMESİ DİKKAT ÇEKTİ
TÜİK verilerine göre, COICOP sınıflamasına göre izlenen 143 temel başlıktan 120’sinde artış yaşandı. Sadece 18 temel başlıkta düşüş gözlenirken, 5 başlıkta herhangi bir değişim olmadı. Bu durum, fiyat artışlarının belirli sektörlerle sınırlı kalmayıp, geniş çapta yayılım gösterdiğine işaret ediyor. Özellikle enerji, ulaştırma, konut ve gıda gibi temel tüketim gruplarının yanı sıra giyim, sağlık ve eğlence kalemlerinde de yukarı yönlü hareketlilik dikkat çekiyor. Tüketici sepetinde yer alan bu başlıkların büyük kısmında fiyatların yukarı yönlü olması, hem aylık hem yıllık bazda genel fiyat düzeyinde kalıcı bir yükseliş trendinin devam ettiğini gösteriyor. Bu veriler, enflasyonun yapışkan yapısına işaret ederken, beklentilerin üzerinde seyreden artış oranları ise Merkez Bankası'nın para politikası araçlarına daha sık başvurmasına neden olabilir.
ÖZEL KAPSAMLI TÜFE (B) GÖSTERGESİ DE YÜKSEK ARTIŞ KAYDETTİ
İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içecekler, tütün ve altının hariç tutulduğu özel kapsamlı TÜFE (B) göstergesi, Temmuz ayında aylık bazda yüzde 1,82 oranında artış gösterdi. Bu göstergede yıllık artış oranı ise yüzde 33,77 oldu. Aralık 2024’e göre artış yüzde 19,40; on iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 40,51 olarak belirlendi. Bu oranlar, çekirdek enflasyonda da yüksek seviyelerin sürdüğünü ve ekonomik sistemdeki fiyatlama davranışlarının hâlen kontrol altına alınamadığını ortaya koyuyor. Özellikle gıda ve enerji gibi volatil kalemlerin dışındaki bu çekirdek göstergelerdeki yüksek oranlar, enflasyonun sadece geçici değil, yapısal sorunlarla da bağlantılı olduğuna işaret ediyor. Bu da para politikalarının uzun vadeli sıkılıkta sürdürülmesi gerektiği görüşünü güçlendiriyor.
YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ TEMMUZ’DA YÜZDE 24,19 ARTTI
Üretici kanadındaki fiyat hareketlerini yansıtan Yİ-ÜFE, Temmuz ayında yıllık bazda yüzde 24,19 artış kaydetti. Aylık bazda ise yüzde 1,73’lük bir artış gerçekleşti. 2025 yılının başından bu yana bakıldığında artış oranı yüzde 17,70 olurken, on iki aylık ortalamalara göre üretici fiyat endeksindeki artış yüzde 27,07 olarak belirlendi. Bu durum, maliyet kaynaklı enflasyonun sürdüğünü ve üreticilerin artan maliyetleri tüketiciye yansıtmaya devam ettiğini gösteriyor. Özellikle enerji, hammadde ve işçilik maliyetlerinde yaşanan artışlar, üretici fiyatlarını yukarı çekerken, bu durumun önümüzdeki aylarda TÜFE’ye de yansıma ihtimali güçlü görünüyor. Üretici fiyatlarındaki bu seyir, sanayi ve ihracat odaklı sektörlerde rekabet gücünü de olumsuz etkileyebilir.
SANAYİ VE ANA MAL GRUPLARINDA GÖZLE GÖRÜLÜR ARTIŞLAR YAŞANDI
Sanayinin dört ana sektöründeki yıllık değişimler incelendiğinde; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 28,30, imalat sektöründe yüzde 24,02, elektrik ve gaz üretimi ile dağıtımında yüzde 22,10 ve su temininde yüzde 55,74 oranında artış kaydedildi. Bu artışlar, sanayideki maliyet baskısını gözler önüne sererken, temel üretim kanallarındaki fiyat artışlarının zincirleme etkiler yaratabileceğini gösteriyor. Ana sanayi gruplarına bakıldığında ise ara mallarında yüzde 21,91, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 31,35, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 26,40, enerjide yüzde 20,82 ve sermaye mallarında yüzde 28,34 oranında artışlar yaşandı. Bu veriler, enflasyonun üretim tarafında da güçlü seyrettiğini ve maliyet artışlarının devam ettiğini ortaya koyuyor. Özellikle dayanıklı tüketim ve sermaye mallarındaki artışlar, yatırım kararlarını etkileyebilir nitelikte.
TEMMUZ AYINDA SANAYİDEKİ AYLIK FİYAT ARTIŞLARI DEVAM ETTİ
Temmuz ayında sanayinin dört sektöründeki aylık fiyat değişimleri de yükseliş yönünde oldu. Madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 3,67, imalat sanayisinde yüzde 1,60, elektrik ve gaz üretimi ile dağıtımında yüzde 2,21 ve su temininde yüzde 1,82 oranında artış yaşandı. Aynı şekilde, ana sanayi gruplarının aylık değişimlerine bakıldığında; ara mallarında yüzde 1,68, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 2,31, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 0,54, enerjide yüzde 3,43 ve sermaye mallarında yüzde 2,53 oranlarında artış gerçekleşti. Bu gelişmeler, kısa vadede tüketici fiyatlarına yansıyacak yeni maliyetlerin habercisi olarak değerlendiriliyor.