HABER49- Muş’ta 11 yıldır eczacılık yapan Aycan Güler Tekin, antibiyotiklerin yanlış kullanımından dolayı yaşanan sorunlara dikkat çekerek, antibiyotiğin ve antibiyotik direncinin ne olduğunu, nasıl kullanılması gerektiğini www.haber49.net’e anlattı.
Tekin, antibiyotik kullanımının doğru yapılmadığı takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirterek, doğru antibiyotik kullanımının önemini vurguladı.
ANTİBİYOTİK NEDİR?
Eczacı Tekin, antibiyotiğin ne olduğunu ve nasıl kullanılması gerektiğini şöyle anlattı:
“Antibiyotikler, bakterilere karşı kullandığımız antimikrobiyal ajanlardır. Antibiyotikleri bakteriyel hastalıkların tedavisinde kullanıyoruz. 1928 yılında İskoç bakteriyolog Alexander Fleming, laboratuvarda çalışırken petri kabında küf oluştuğunu görüyor. Bu küflerin de bakterilerin üremesini durdurduğunu görüyor ve böylelikle bakterilerin keşfi ortaya çıkmış oluyor. 20. yüzyıla kadar antibiyotikler aktif kullanılıyor. 20. yüzyılın ortalarına doğru antibiyotiklerin altın çağı olduğu söyleniliyor. Veba, tüberküloz gibi hastalıklarda kullanılıyor. 20. yüzyılın sonlarına doğru bakıldığında, hem bir antibiyotiğin keşfi 10 yıl alıyor hem de maliyet artıyor. Ayrıca sürekli var olan bakterilere karşı direnç oluşturduğu için antibiyotikler konusunda daha dikkatli olunması için tüm dünyada bir uyarı ortaya çıkıyor. Toplum içerisinde şöyle bir anlayış var; antibiyotikler her hastalığa iyi gelir. Soğuk algınlığı, gripte, baş ağrısında herhangi bir rahatsızlık olduğunda hemen antibiyotik alalım. Antibiyotikler bizi iyileştirir inancı var. Öyle olmaması gerekiyor. Antibiyotiklerin doktor tavsiyesi ile uygun dozda ve gerektiği kadar kullanılması gerekiyor.”
ANTİBİYOTİKLERİN KULLANIM SÜRESİ VE DOZU NASIL OLMALI?
Tekin, antibiyotiklerin ne kadar süreyle ve hangi dozlarda kullanılması gerektiğiyle ilgili şunları söyledi:
“Antibiyotiği kullanırken erken bırakmamalıyız. Tedavi süremiz ne kadar ise o süreden sonra bırakmamız gerekiyor, yoksa bakteriyel direnç oluşuyor. Bakteriler mutasyona uğruyor ve daha sonraki kullanımlarda verilen antibiyotikler çeşidi ve dozu yeterli olmayabiliyor. Antibiyotik 5-7 gün ve daha üstü olabilir. Doktor kaç gün söylediyse o gün süresince kullanılabilir.”
ANTİBİYOTİK DİRENCİ NEDİR?
Antibiyotik direncini anlatan Tekin, “Antibiyotik direnci; gereksiz antibiyotik kullanımında bakteri, kullandığımız antibiyotiğe karşı savunma mekanizması mutasyon geçirip gerekli sürede uygun dozda kullanılmadığı zaman direnç ortaya çıkıyor. Yanlış kullandığımız zaman direnç oluşuyor. Farklı antibiyotik türleri kullanmamız gerekiyor. Zamanla artık vücut direnç gösterdiği için etkisiz olabiliyor. Antibiyotik sadece ülkemizde değil dünya çapında herkesi etkileyen bir ilaç. Şu an Dünya Sağlık Örgütü tarafından (DSÖ) tüm dünya çapında akılcı antibiyotiklerin kullanımı ile ilgili sempozyumlar veriliyor, Sağlık Bakanlığı bunun için çalışmalarda bulunuyor. Bu durum hepimizi tehdit eden bir durum. Antibiyotiği fazla kullandığımız zaman ya da az kullandığımız zaman direnç gelişebiliyor. Bu da hastanede yatma süremizi uzatabiliyor. Farklı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabiliyor” ifadelerini kullandı.
ANTİBİYOTİĞİN YAN ETKİLERİ NELER?
Tekin, antibiyotiklerin yan etkilerini ise şöyle sıraladı: “Antibiyotiklerin yan etkileri bulantı, kusma, baş dönmesi gibi durumlar olabilir. Böyle bir durum olduğu zaman doktorunuza veya eczacınıza danışabilirsiniz.”
“TANI KONULMADAN ANTİBİYOTİĞE BAŞLANILMAMALI”
Antibiyotiğin her hastalıkta kullanılamayacağını belirten Tekin, “Akılcı antibiyotik kullanımı; antibiyotiklerin yalnızca sadece gerekli olduğu durumlarda doktor tavsiyesi ile reçeteli olarak kullanılmalı. Tanı koyulmadan antibiyotiğe başlanılmamalıdır. Bazı enfeksiyonlar virüs kaynaklı olabilir, antibiyotik burada vücudumuzdaki yararlı bakterileri de etkilediğinden hem floramız bozulur hem de bakteriyel direncin oluşmasına neden olur. Başkasına yazılan antibiyotikler kullanılmamalıdır. Herkesin hastalığı farklıdır. Antibiyotikler doktorun önerdiği dozda ve sürede kullanılmalıdır. Doz ve süre önemlidir. Antibiyotik kullanırken dikkatli olalım. Eğer rahatsızlığımız bakteriyel kaynaklı değilse vücudumuzdaki yararlı bakteriyelleri de antibiyotikler ile öldürmüş oluruz. Vücudumuzdaki bakteriler mutasyona uğrayıp daha dirençli bakteriler ortaya çıkar. Hiç hasta olmasak bile vücudumuzdaki bakteriler direnç oluşturur, daha yüksek dozlarda, daha farklı çeşitlerde antibiyotik kullanmak zorunda kalırız ve zamanla zaten o hastalığa ve bakteriye karşı kullanılacak antibiyotik bulamayabiliriz. Onun için zaten reçeteli satışı var. Reçetesiz antibiyotik satışı yasak” diye konuştu.