HABER49- Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı doğum istatistiklerine göre, Muş’ta geçen yıl 7 bin 87 bebek dünyaya geldi. Türkiye genelinde ise 937 bin 559 bebek doğdu. Erkek bebek oranı yüzde 51,4 ile kız bebek oranı olan yüzde 48,6’yı geçti.
Muş’un toplam doğurganlık hızının, yani bir kadının doğurganlık döneminde doğurabileceği ortalama çocuk sayısının, Türkiye ortalamasının üzerinde seyretmesi dikkat çekti. Ayrıca, Muş’ta ilk doğumda annenin ortalama yaşı 24,4 olarak kaydedilerek, ülke genelinde ilk doğumdaki en düşük yaş ortalamasına sahip illerden biri oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin doğum istatistiklerini açıkladı. Buna göre, 2024'te canlı doğan bebek sayısı 937 bin 559 olarak kayıtlara geçti. Geçen yıl canlı doğan bebeklerin yüzde 51,4'ü erkek, yüzde 48,6'sı kız oldu.
DOĞURGANLIK ORANI DÜŞÜŞTE
Toplam doğurganlık hızı, bir kadının doğurgan olduğu dönem olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade ediyor. Toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2014 yılından itibaren aralıksız düşüş eğilimine girerek 2024 yılında 1,48 çocuk olarak gerçekleşti. Toplam doğurganlık hızı son sekiz yıldır nüfusun yenilenme seviyesi olan 2,10'un altında kalmaya devam etti.
DOĞURGANLIK HIZININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL ŞANLIURFA
Verilere göre, 2024 itibarıyla 71 ilde toplam doğurganlık hızı 2,10’un altına düştü, 2017 yılında bu sayı 57 idi. Ayrıca 1,50’nin altında kalan illerin sayısı 2024’te 55’e yükseldi. 3 çocuk ve üzeri doğurganlık oranına sahip tek şehir ise 3,28 çocuk ile Şanlıurfa oldu.
Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu iller ise 1,12 çocuk ile Bartın ve Eskişehir. Bu illeri 1,15 çocuk ile Zonguldak ve Ankara, 1,17 çocuk ile İzmir izledi.
Toplam doğurganlık hızı 2024 yılında 71 ilde 2,10'un altında kaldı. Toplam doğurganlık hızının nüfusun yenilenme seviyesinin altına düştüğü 2017 yılında 57 ilin toplam doğurganlık hızı 2,10'un altında iken 2024 yılında 71 ilin toplam doğurganlık hızı bu seviyenin altında kaldı.
Toplam doğurganlık hızının 1,50'nin altında kaldığı il sayısı 2017 yılında 4 iken 2024 yılında 55 oldu. Toplam doğurganlık hızının 3 çocuk ve üzerinde olduğu il sayısı 2017 yılında 10 iken 2024 yılında sadece Şanlıurfa ili oldu.
AVRUPA İLE KIYAS: TÜRKİYE 9. SIRADA, FAKAT DÜŞÜŞ EĞİLİMİNDE
Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin 1,81 çocuk ile Bulgaristan olduğu, en düşük toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin ise 1,06 çocuk ile Malta olduğu görüldü. Toplam doğurganlık hızı 2024 yılında binde 1,48 olan Türkiye, Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında 9. sırada yer aldı.
ANNELİK YAŞI YÜKSELİYOR, ERKEN DOĞUMLAR AZALIYOR
Annenin eğitim durumuna göre toplam doğurganlık hızı incelendiğinde, 2024 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızı okuma yazma bilmeyen/okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen anneler için 2,65 çocuk iken en düşük toplam doğurganlık hızı yüksek öğretim mezunu anneler için 1,22 çocuk oldu.
YOĞUN KENT OLARAK SINIFLANDIRILAN YERLERDE TOPLAM DOĞURGANLIK
Mekânsal Adres Kayıt Sistemi'nin (MAKS) kullanılmaya başlanması ile birlikte fiili kent-kır yapısını daha doğru yansıtan, "yoğun kent, orta yoğun kent ve kır" ayrımında oluşturulan yeni bir sınıflama yapılmıştır.
Kent-kır sınıflamasına göre toplam doğurganlık hızı incelendiğinde, 2024 yılında kır olarak sınıflandırılan yerlerde toplam doğurganlık hızı 1,83 çocuk iken orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde 1,58 çocuk ve yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde ise 1,39 çocuk oldu.
KABA DOĞUM HIZI
Kaba doğum hızı, bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını ifade etmektedir. Kaba doğum hızı, 2001 yılında binde 20,3 iken 2024 yılında binde 11,0 oldu. Diğer bir ifade ile 2001 yılında bin nüfus başına 20,3 doğum düşerken, 2024 yılında 11,0 doğum düştü.
YAŞA ÖZEL DOĞURGANLIK HIZI
Yaşa özel doğurganlık hızı, belli bir yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade etmektedir.
Yaş grubuna göre doğurganlık hızı incelendiğinde, 2001 yılında en yüksek yaşa özel doğurganlık hızı binde 144 ile 20-24 yaş grubunda iken 2024 yılında binde 100 ile 25-29 yaş grubunda görüldü. Bu durum, doğurganlığın kadının daha ileri yaşlarında gerçekleştiğini gösterdi.
ADÖLESAN DOĞURGANLIK HIZI DÜŞTÜ
Adölesan doğurganlık hızı, 15-19 yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade etmektedir.
Adölesan doğurganlık hızı, 2001 yılında binde 49 iken 2024 yılında binde 10'a düştü. Diğer bir ifadeyle, 2024 yılında 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 10 doğum düştü.
Annenin son iki doğumu arasındaki ortalama süre 2024 yılında 4,7 yıl oldu
Annenin "son iki doğumu arasındaki ortalama süre" incelendiğinde, bu süre 2019 yılında 4,6 yıl iken 2024 yılında 4,7 yıl oldu.
2024 yılında 2. doğumunu yapan annelerin ilk gerçekleştirdiği doğumu ile bu doğumu arasındaki ortalama süre 4,3 yıl oldu. Doğum yapan annelerden 2024 yılında 3. doğumunu gerçekleştirenlerin 2. doğumu ile arasındaki ortalama süre ise 5,4 yıl oldu.
MUŞ, ANNENİN 2. İLE 1. DOĞUMU ARASINDAKİ ORTALAMA SÜRENİN EN KISA OLDUĞU İLLER ARASINDA
Doğum yapan annelerden 2024 yılında 2. doğumunu gerçekleştirenlerin 1. doğumu arasındaki ortalama sürenin en uzun olduğu il, 2024 yılında 5,4 yıl ile Kırklareli oldu. Bu ili 5,3 yıl ile Çanakkale, 5,1 yıl ile Kütahya, Edirne, Uşak ve Bartın izledi.
Annenin 2. ile 1. doğumu arasındaki ortalama sürenin en kısa olduğu il, 2024 yılında 2,7 yıl ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 2,9 yıl ile Şırnak, 3,0 yıl ile Ağrı ve Muş izledi.
DOĞUM YAPAN ANNELERİN ORTALAMA YAŞI 29,3
Doğumlarını 2001 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı 26,7 iken 2024 yılında 29,3 oldu. İlk doğumunu 2024 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 27,3 oldu.
İlk doğumdaki ortalama anne yaşı illere göre incelendiğinde, 2024 yılında ilk doğumda ortalama anne yaşının en yüksek olduğu il 29,4 ile Tunceli oldu. Bu ili 29,0 yaş ile Artvin, 28,8 yaş ile İstanbul izledi.
İlk doğumdaki ortalama anne yaşının en düşük olduğu iller ise 24,4 ile Şanlıurfa ve Muş. Bu illeri 24,5 yaş ile Ağrı, 25,2 yaş ile Gaziantep izledi.
DOĞUMLARIN YÜZDE 3,3'Ü ÇOĞUL DOĞUM OLARAK GERÇEKLEŞTİ
Çoğul doğum sayısı 2024 yılında 31 bin 109 oldu. Doğumların 2024 yılında yüzde 3,3'ü çoğul doğum olarak gerçekleşirken, bu doğumların yüzde 97,0'ı ikiz, yüzde 2,9'u üçüz ve yüzde 0,1'i dördüz ve daha fazla bebek olarak gerçekleşti.
DOĞUMLARIN YÜZDE 41,9'U ANNENİN İLK DOĞUMU OLDU
Doğum sırasına göre doğumlar incelendiğinde, 2024 yılında doğumların yüzde 41,9'unun ilk, yüzde 30,3'ünün ikinci, yüzde 16,0'ının üçüncü, yüzde 11,5'inin ise dördüncü ve üzeri doğum olarak kayda geçti.
