HABER49-Uzun yıllardır güven ilişkisine dayalı olarak sürdürülen bu uygulama, artan mağduriyetler ve sıkılaşan denetimler nedeniyle artık ciddi hukuki sonuçlar doğuruyor. İstanbul Kuyumcular Odası’nın uyarıları, emanet altın konusunun yalnızca geleneksel bir alışkanlık değil, aynı zamanda yasal bir risk haline geldiğini gösteriyor.
Türkiye’de birçok vatandaş, evde saklamaya çekindiği altınlarını yıllardır tanıdığı kuyumculara emanet etmeyi tercih ediyor. Bu durum, özellikle küçük yerleşim yerlerinde yaygın bir uygulama olarak biliniyor. Ancak mevcut mevzuata göre kuyumculuk işletmelerinin, müşterilerden “emanet” adı altında altın veya başka bir menkul kıymet kabul etme ve saklama yetkisi bulunmuyor. İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Mustafa Atayık, bu uygulamanın artık açık şekilde suç kapsamında değerlendirildiğini belirtiyor. Yapılan denetimlerde kuyumcu dükkânlarında bulunan emanet altınlar, işletmenin kendi malı olarak kabul ediliyor. Bu da hem vergi hem de mali mevzuat açısından ciddi sorunlara yol açıyor. Vatandaş açısından bakıldığında ise emanet edilen altınlar herhangi bir resmi kayıt altına alınmadığı için olası bir anlaşmazlıkta hak talep etmek zorlaşıyor. Son dönemde artan şikâyetler ve mağduriyetler, bu konunun kamuoyunda daha fazla konuşulmasına neden oluyor. Yetkililer, güvene dayalı bu sistemin yasal bir zemininin olmadığını net şekilde vurguluyor.
Para Cezaları ve Denetimler Ne Anlama Geliyor?
Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen denetimlerde emanet altın uygulamasının tespit edilmesi halinde yüksek tutarlı idari para cezaları uygulanıyor. 2025 yılı itibarıyla bu cezalar on binlerce liradan başlayıp yüz binlerce liraya kadar çıkabiliyor. Her bir ihlal ayrı ayrı değerlendirildiği için toplam ceza tutarı kısa sürede ciddi rakamlara ulaşabiliyor. Denetimler sırasında dükkânda bulunan emanet altınlar, işletmenin envanteri sayıldığı için kuyumcular mali açıdan zor durumda kalabiliyor. Bu durum, yalnızca esnafı değil, altınlarını emanet eden vatandaşları da dolaylı olarak etkiliyor. İşletmenin kapanması ya da faaliyetlerini durdurması halinde emanet altınların akıbeti belirsizleşebiliyor. Yetkililer, bu nedenle emanet sisteminin hem esnaf hem de vatandaş açısından riskli olduğunu belirtiyor. Denetimlerin önümüzdeki dönemde daha da sıklaşması bekleniyor.
Güven Sorunu ve Sahte Altın Riski
Emanet altın uygulamasıyla birlikte sahte veya düşük ayarlı altın riski de gündemdeki yerini koruyor. Özellikle internet üzerinden yapılan altın alışverişlerinde ürünlerin sertifikasız çıkması ya da beklenenden farklı özellikler taşıması sıkça karşılaşılan bir durum olarak öne çıkıyor. İstanbul Kuyumcular Odası, bu karışıklığın önüne geçmek amacıyla “İKO-güvenCE” etiketi uygulamasını hayata geçirdi. Bu etiketi taşıyan firmalar, hem tüketiciye hem de odaya karşı belirli yükümlülükler üstleniyor. Yetkililer, altın alım ve saklama konusunda yalnızca fiziki mağazası bulunan, oda veya dernek üyeliği olan kuyumcuların tercih edilmesi gerektiğini vurguluyor. Emanet altın yerine bankaların kiralık kasaları veya kişisel çelik kasalar daha güvenli seçenekler olarak gösteriliyor.
