HABER49- BD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Beyaz Saray’da gerçekleştirdikleri Gazze odaklı görüşme sonrası tarihi nitelikte bir uzlaşı açıkladı. Trump, görüşmenin ardından yaptığı konuşmada Netanyahu’nun sunduğu planı kabul ettiğini ve İsrail’in Gazze’den kademeli olarak çekileceğini duyurdu.
“Tarihi bir gün”
Trump, konuşmasına Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diğer Müslüman ülke liderlerine teşekkür ederek başladı. “Bu Gazze’den de öte bir konu, Ortadoğu’da barıştan bahsediyorum” diyen Trump, İran, ticaret ve İbrahim Antlaşmaları’nın genişletilmesi gibi başlıkların görüşmede yer aldığını söyledi. Trump, “Bugün tarihi bir gün, medeniyetin önemli bir anlarından biri” ifadelerini kullandı.
Trump’ın öne çıkan mesajları şöyle:
Planın, rehinelerin serbest bırakılması şartına dayandığını; serbest bırakmanın 72 saati geçmemesi gerektiğini belirtti.
Gazze’nin “silahtan arındırılması”, Hamas’ın askeri kapasitesinin tasfiye edilmesi ve tünel ile silah üretim merkezlerinin ortadan kaldırılmasının öncelikler olduğunu vurguladı.
Yeni bir uluslararası gözetim mekanizması ve “barış kurulu” kurulacağını; ABD yetkililerinin ve diğer ülkelerin bu kurula dahil olacağını söyledi.
Arap ve Müslüman ülkeleri, Hamas ile ilgili sürece müdahil olmaya çağırdı; aksi takdirde İsrail’e ABD desteğiyle daha sert adımlar atılacağını belirtti.
Netanyahu: “Planınızı destekliyorum”
İsrail Başbakanı Netanyahu da Trump’ın planını desteklediğini ilan etti. Netanyahu, planın savaşın hedefleriyle uyumlu olduğunu ve “Hamas’ın askeri kapasitesinin ve siyasi iktidarının sona ereceğini” söyledi. Başbakan ayrıca planın şu esasları içerdiğini belirtti:
Tüm rehinelerin derhal geri getirilmesi, Hamas ve Gazze’nin silahsızlandırılması, Gazze’de Hamas ya da mevcut Filistin yönetimi tarafından değil, barış arayan sivil bir yönetim tarafından idare edilecek yeni bir düzen kurulması, Rehineler serbest bırakıldıktan sonra İsrail’in aşamalı geri çekilmeye başlaması.
Netanyahu, “Rehineler bırakıldıktan sonra geri çekileceğiz” diyerek ilk adımın rehinelerin iadesi olduğunu vurguladı. Planın başarılı olması halinde, Gazze’nin gelecekte İsrail’e tehdit oluşturmayacağı ve bölgede geniş çaplı bir dönüşüm sağlanacağı kaydedildi.
Rehineler, gözetim kurulu ve güvenlik garantileri
Her iki lider de planın başarısının rehinelerin serbest bırakılmasına bağlı olduğunu; Hamas’ın teklifi reddetmesi durumunda İsrail’in işini “zor yoldan” bitirmeye hazır olduğunu söyledi. Trump, kurulacak gözetim organında İngiltere gibi bazı ülkelerin yer alacağını, daha sonra diğer isimlerin açıklanacağını belirtti. Netanyahu ise Gazze’nin yönetiminde Hamas’ın yeri olmayacağını, yerine “İsrail’le samimi barış arayan kişilerin” yönetiminin hedeflendiğini ifade etti.
Belirsizlik sürüyor
Liderlerin ortak açıklaması, bölgesel aktörlerin desteğinin olduğunu işaret etse de uygulamanın detayları, Hamas’ın tepkisi ve sahadaki güvenlik koşulları belirleyici olacak. Her iki taraf, barış umudunu vurgularken, planın sahadaki yansıması ve rehinelerin durumuna ilişkin gelişmeler yakından takip edilecek.
