HABER49- Erzurum Sosyal Güvenlik İl Müdürü Nizamettin Durmuş, kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında yürütülen rehberlik ve bilgilendirme faaliyetlerini sürdürdü. Durmuş, özellikle sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarına yaptığı ziyaretlerde, hem çalışanların hem işverenlerin bilinçlendirilmesinin önemine dikkat çekti.
Kayıt Dışı İstihdam Nedir?
Durmuş, kayıt dışı istihdamı çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi veya eksik bildirilmesi olarak tanımladı.
Sigortasız işçi çalıştırma,
Çalışma sürelerinin veya ödenen ücretlerin eksik bildirilmesi, kayıt dışı istihdam kapsamında değerlendiriliyor.
Müdür Durmuş, çalışanların sigortalı olmasının anayasal hak ve yasal zorunluluk olduğunu vurgulayarak şunları belirtti:
"İşverenler çalışanlarını sigortasız çalıştırma hakkına sahip değil. Çalışanlar da sigortasız çalışmayı isteme hakkına sahip değil. Sigortasız çalışmayı talep eden kişiler olsa bile işverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekiyor. Aksi durumda mağduriyet yaşanabilir."
Kayıt Dışının Çalışan ve İşverene Etkileri
Durmuş, kayıt dışı istihdamın ciddi sonuçlar doğurduğunu belirtti:
Emeklilik ve malullük hakları kazanılamaz, ölüm aylığı ödenmez
İşsizlik sigortasından faydalanılamaz
Genel sağlık sigortası primleri çalışan tarafından ödenir
İş kazası ve meslek hastalıklarından korunma sağlanamaz
İhbar ve kıdem tazminatı ile yıllık izin, doğum izni gibi haklar kaybedilir
İşverenler için cezai yaptırımlar:
Kayıt dışı işçi çalıştıran işverene idari para cezası, primler gecikme zammıyla tahsil edilir
Sigorta prim teşvikleri durdurulur, haksız yararlanılan teşvikler geri alınır
İş kazası ve meslek hastalıklarından kaynaklı idari ve adli yükümlülükler doğar
Durmuş, kayıt dışı istihdamın haksız rekabet, verimlilik kaybı, sosyal güvenlik açığı ve gelir dağılımında bozulma gibi ekonomik etkilerine de dikkat çekti.
Çalışanlar Nasıl Bilgi Alabilir, Şikâyet Edebilir?
Çalışanlar, işverenler tarafından sigortalı olarak bildirilip bildirilmediğini kısa sürede öğrenebiliyor:
E-Devlet üzerinden (www.turkiye.gov.tr)
ALO 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi
Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri veya Merkezleri
CİMER üzerinden şikâyet ve ihbar
Yabancı Uyruklu İşçi Çalıştırmanın Kuralları
Çalışma izni zorunludur
Bilanço esasına tabi işyerlerinde her yabancı için en az 5 Türk vatandaşı istihdam edilmeli
Ücret, asgari ücretten düşük olamaz
Çalışma izni olmayan yabancı çalıştıran işverene 81 bin 683 TL idari para cezası uygulanır
Ücretlerin Banka Kanalıyla Ödenmesi Zorunluluğu
3 ve üzeri işçi çalıştıran işyerlerinde ücret ödemeleri bankalar aracılığıyla yapılmalı
Aksi halde işverene her işçi için aylık 2 bin 179 TL idari para cezası uygulanır
Erzurum SGK İl Müdürü Durmuş, tüm çalışan ve işverenleri yasal yükümlülüklerini yerine getirmeye ve kayıt dışı istihdamdan kaçınmaya çağırdı.