HABER49- TBMM Genel Kurulu, enerji ve maden sektörlerini ilgilendiren önemli bir kanun teklifini kabul ederek yasalaştırdı. Yeni düzenlemelerle Çevre Kanunu’nda değişikliğe gidilerek "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" ifadesi metinden çıkarıldı. Artık "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı" olmadan projelere onay, izin, teşvik ve ruhsat verilmeyecek, yatırım ve ihale süreçlerine başlanamayacak. Ancak, bu durum teşvik, onay ve ruhsat için başvuru yapılmasına engel teşkil etmeyecek. Yapılan değişiklikle, "ÇED Gerekli Değildir Kararı" ifadesinin yanlış anlaşılmaları önlemesi hedefleniyor. Maden Kanunu'nda da ruhsat bedelleri ve rehabilitasyon bedellerine ilişkin tanımlar ve uygulamalarda önemli değişiklikler yapıldı. Ruhsat bedelleri yıllık olarak güncellenirken, rehabilitasyon bedeli ruhsat bedelinden ayrı olarak tahsil edilecek. Bu kapsamda yeni tanımlar ve hesaplama esasları kanuna eklendi.
MADENCİLİK FAALİYETLERİNE İLİŞKİN İZİN SÜRELERİ VE ALAN DÜZENLEMELERİ
Kanun kapsamında madencilik faaliyetlerinin yapılacağı alanlarda izin süreçleri detaylandırıldı. Koruma altındaki bölgeler, milli parklar, orman alanları ve sit bölgeleri gibi hassas alanlarda madencilik ruhsatı verilmeden önce ilgili kurumların görüşü alınacak. Kurumlar üç ay içinde yanıt vermekle yükümlü olup, cevap verilmemesi halinde izin verilmiş sayılacak. Orman alanlarında ise madencilikle ilgili tesis ve altyapı için Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün talebi üzerine 3 ay süreyle, 24 ay bedelsiz izin verilmesi öngörülüyor. Bu süre bir kez 12 ay uzatılabilecek. Önceden verilen izinler de ruhsat süresi boyunca geçerli olacak. İzin süreçlerinde çevresel etki değerlendirmesi belgeleri ve diğer kurum görüşleri Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından sağlanacak. Ayrıca, ruhsat verilen alanlarda madencilik faaliyetlerine izin süresi dolsa dahi devam edilebilecek.
STRATEJİK VE KRİTİK MADENLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER YENİLENDİ
Stratejik ve kritik madenler tanımı yeniden yapıldı. Arz kesintisi veya yüksek fiyat artışlarında ciddi ekonomik ve güvenlik sorunları yaratabilecek madenler “kritik” olarak tanımlanırken, ulusal güvenlik ve ekonomik refah için önemi yüksek olanlar ise “stratejik” madde kapsamına alındı. Bu madenler Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından ilgili kurum görüşleri alınarak belirlenecek. Stratejik veya kritik madenlerle ilgili madencilik faaliyetlerinde acele kamulaştırma yetkisi getirildi. Ayrıca, Cumhurbaşkanı kararıyla bu madenlerin belirli oranlarda ruhsat sahipleri tarafından stoklanması zorunlu tutulabilecek.
REHABİLİTASYON BEDELLERİNDE YENİ DÜZENLEMELER
Ruhsat bedelinden ayrıştırılan rehabilitasyon bedelinde düzenlemeler yapıldı. Ruhsat bedelinde yüzde 30 indirim uygulanırken, rehabilitasyon bedeli ayrı olarak tahsil edilerek ruhsat sahibinin rehabilitasyon yükümlülüğünün yerine getirilmesi sağlanacak. Bu bedeller vadeli hesapta nemalandırılacak ve sadece rehabilitasyon amacıyla kullanılacak. Ruhsat sahipleri rehabilitasyon yükümlülüğünü tamamladığında kullanılmayan bedel iade edilecek. Ayrıca, kamu kurumları dışındaki ruhsat sahipleri için rehabilitasyon yükümlülükleri sıkılaştırılırken, ihlal durumunda üretim durdurulabilecek. Kanun kapsamında zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerine özel düzenlemeler getirildi; bu alanlarda rehabilitasyon çalışmaları ve zeytin ağaçlarının taşınması zorunlu hale getirildi.
MADEN ARAMA FAALİYETLERİ VE RUHSATLANDIRMA SÜREÇLERİ
Arama ruhsatları için ön arama, genel arama ve detay arama dönemleri tanımlandı. Ön arama dönemi 1 yıl, genel arama dönemi 4. Grup madenlerde 2 yıl, diğer madenlerde 1 yıl olarak belirlenirken, detay arama dönemi 4. Grup madenlerde 4 yıl sürecek. Faaliyet raporları zamanında verilmediğinde ruhsat iptal edilecek ve teminat irat kaydedilecek. Yatırım programının düşük gerçekleşmesi halinde benzer yaptırımlar uygulanacak. Arama faaliyetlerinde rezerv bulunmaması durumunda ruhsat bedeli iadesi yapılacak.
İDARİ PARA CEZALARI VE RUHSAT İPTALİ HÜKÜMLERİNDE DEĞİŞİKLİKLER
Yeni kanunla idari para cezası ve ruhsat iptaline ilişkin bazı maddeler çıkarıldı. Ruhsat sahiplerinin üretim miktarlarına ilişkin ağır yaptırımlar hafifletildi. Bu kapsamda, idari para cezası uygulaması ve ruhsat iptaline ilişkin maddeler metinden kaldırıldı.
İHALE USULLERİNDE VE ELEKTRİK ÜRETİMİYLE İLGİLİ DÜZENLEMELERDE DEĞİŞİKLİK
Alanların ihale yoluyla ruhsatlandırılması usulünde değişiklik yapıldı. Rezerv verisi bulunmayan alanlarda farklı düzenlemeler getirildi. Bazı maden gruplarında ihale usulü genişletildi. Elektrik üretimi amaçlı madencilik faaliyetleri ve zeytinlik alanlardaki madencilik için özel usul ve esaslar getirildi. Zeytin ağaçlarının taşınması ve yeni zeytinlik tesis edilmesi zorunluluğu getirildi. Bu işlemlerle ilgili tüm masraflar madencilik faaliyetini yürüten taraf tarafından karşılanacak.
YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMLARINA YÖNELİK DÜZENLEMELER
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı yatırımların ön lisans ve üretim lisansı süreçlerinde önemli değişiklikler yapıldı. İzin, kira ve irtifak işlemlerinde uygulanan yüzde 85 oranındaki indirim süresi 31 Aralık 2030’a kadar uzatıldı. Orman vasıflı arazilerde rüzgar ve güneş enerjisi tesislerine yönelik izin süreçleri hızlandırıldı ve 60 gün içinde sonuçlandırılması zorunlu hale getirildi. Ayrıca, projelerde ornitolojik gözlemler belirli bölgelerde zorunlu tutuldu.
İMAR VE RUHSAT İŞLEMLERİNDE YENİ UYGULAMALAR
Yenilenebilir enerji tesislerinin imar planları ve ruhsat süreçleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından onaylanabilecek. İmar planları onaylandıktan sonra internet sitesinde ilan edilerek kesinleşecek. Yapı ruhsatı ve kullanma izinleri Bakanlık tarafından verilebilecek. Ruhsata aykırılık durumunda yıkım kararı uygulanacak ve yıkım işlemi ilgili belediye tarafından gerçekleştirilecek. Ayrıca, üretim tesislerinin uygunluğunu belgeleyen yeni bir "Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi" düzenlenecek.
ENERJİ İTHALATININ AZALTILMASI İÇİN İNDİRİM SÜRELERİ UZATILDI
Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikle yerli kaynakların enerji üretiminde kullanımını artırmak ve enerji arz güvenliğini güçlendirmek amacıyla lisans tarihinden itibaren 15 yıl boyunca uygulanacak yüzde 85 indirim süresi 31 Aralık 2030’a kadar uzatıldı. Kamulaştırma kararı kapsamında özel mülkiyete konu taşınmazların temini için de 31 Aralık 2030’a kadar acele kamulaştırma yetkisi verildi.
