Akaryakıt istasyonları ve taşıt sahipleri için son derece önemli bir dönemeç kapıda. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), Ücretli Taşımacılık Teşvik Sistemi (UTTS) kapsamında getirilen yeni zorunluluklar için zamanın daraldığını resmen duyurdu. 30 Nisan son tarih olarak belirlenirken, yükümlülüklerini yerine getirmeyenler ciddi yaptırımlarla karşı karşıya kalabilecek. GİB, sektör temsilcilerine ve araç sahiplerine çağrıda bulunarak, kayıt dışı yakıt satışını önlemeye yönelik bu sistemin uygulanmasında sürelere hassasiyetle uyulmasını istedi. Özellikle cihaz kurulumu ve kayıt işlemlerinin eksiksiz tamamlanması gerektiği hatırlatıldı. Ancak UTTS ile getirilen yenilikler neler? Kimler bu yükümlülüklerin kapsamına giriyor? Süreç nasıl ilerleyecek? Tüm detaylar haberimizde.
UTTS Kapsamında Hangi Yenilikler Hayata Geçiyor?
5 Ekim 2023 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan "Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği" ile birlikte akaryakıt sektöründe büyük bir dönüşüm başladı. Tebliğ doğrultusunda, akaryakıt istasyonlarındaki her pompa tabancasına Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) ve Tabanca İletişim Modülü (TİM) cihazlarının takılması zorunlu hale getirildi. Bunun yanı sıra, kiralama yöntemiyle edinilen veya işletmelerin aktif kullanımında bulunan araçlara da Taşıt Tanıma Birimi (TTB) kurulması şart koşuldu. Süreç yalnızca akaryakıt istasyonları ile sınırlı kalmıyor; araç sahiplerini de doğrudan etkiliyor. 31 Ocak 2025'e kadar en az bir pompa ünitesine TTO cihazı takılması zorunluluğu getirildi. Benzin ve motorin dışında farklı yakıt türü kullanan pompalar için ise süre 31 Aralık 2025’e kadar uzatıldı. Tüm bu yükümlülükler sektörde ciddi bir hareketlilik yaratmış durumda.
Sektör Temsilcileri ve Araç Sahiplerine Uyarı
UTTS kapsamındaki yükümlülüklerin açıklanmasıyla birlikte sektör genelinde farklı tepkiler oluştu. Akaryakıt istasyonları işleten bazı mükellefler, cihazların maliyetlerinin altını çizerken, bazıları ise kayıt dışı satışların önlenmesi adına atılan bu adımı desteklediklerini dile getirdi. Araç sahipleri cephesinde ise özellikle kiralama yoluyla edinilen araçlara TTB takma zorunluluğu konusunda kafa karışıklığı yaşandığı gözlendi. Sektör analizlerine göre, sistemin hayata geçmesiyle birlikte hem vergi kaybının önüne geçilecek hem de daha şeffaf bir akaryakıt satışı ağı oluşturulacak. Ancak yine de özellikle küçük işletmelerin cihaz kurulum ve kayıt işlemlerine adapte olmakta zorlandıkları ifade ediliyor. UTTS'nin uzun vadede sektörde yaratacağı değişim ve düzenin etkileri şimdiden tartışma konusu haline geldi.
Süreç Nasıl İşleyecek? UTTS’ye Geçişte Bilinmesi Gerekenler
Gelir İdaresi Başkanlığı, hem akaryakıt istasyonu işletenlere hem de araç sahiplerine süreç hakkında net talimatlar sundu. Buna göre, UTTS kapsamındaki cihaz kurulumları ve sistem kayıtları için başvurular yalnızca resmi "utts.gov.tr" internet sitesi üzerinden yapılabilecek. Akaryakıt satışında taşıt plakası bilgileri otomatik olarak yeni nesil ödeme sistemlerine aktarılacak. Böylece manuel işlem gereksinimi ortadan kalkacak ve olası veri kayıpları en aza indirilecek. Araç sahipleri, özellikle iş araçlarında TTB kurulumlarının eksiksiz yapılmasına dikkat etmek zorunda. Sisteme dahil olmayan araçlar için 1 Temmuz 2025 itibarıyla zorunluluk başlayacak. UTTS’ye geçiş sürecinde, belirlenen takvim ve kurallara titizlikle uyulmazsa, hem ağır idari para cezaları hem de çeşitli yaptırımlar gündeme gelebilecek. Süreci kaçıranlar, teşviklerden de yararlanamayacak.
Son 2 Gün: Hangi İşlemler Mutlaka Tamamlanmalı?
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın son açıklamasına göre, UTTS yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için sadece iki gün kaldı. 30 Nisan'a kadar, hem cihaz kurulumu hem de sisteme kayıt işlemlerinin eksiksiz tamamlanması şart. Özellikle akaryakıt istasyonları için her pompa tabancasına TTO ve TİM cihazlarının monte edilmesi, araç sahipleri içinse Taşıt Tanıma Birimi (TTB) kurulumu artık kaçınılmaz bir gereklilik haline geldi. Eğer belirtilen süre içerisinde işlemler tamamlanmazsa, mükellefler ciddi yaptırımlarla karşılaşabilecek. UTTS, sadece sektörde şeffaflık sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda vergi kaybını önleyerek ülke ekonomisine önemli katkılar sunacak. GİB, tüm yükümlülerin hak kaybı yaşamamak adına en kısa sürede işlemlerini tamamlaması gerektiğini bir kez daha vurguladı. Ayrıntılı başvuru rehberine ve sistem bilgilendirmelerine "utts.gov.tr" adresinden ulaşılabiliyor.