HABER49-2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’ndan derlenen bilgilere göre, ülkenin önemli bir kısmı deprem ve diğer doğal afetler açısından risk altında bulunuyor. Bu nedenle, sosyal yaşamın ihtiyaçlarına uygun, sürdürülebilir ve afetlere dirençli yerleşim alanlarının oluşturulması büyük önem taşıyor.
Bakanlık, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun çerçevesinde Türkiye’deki riskli alanların tespitini sürdürürken, 59 ilde 291 riskli alan, 39 ilde 191 kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı, 11 ilde ise 20 yenileme alanı belirledi. Rezerv alanların belirlenmesi, olası afetlere karşı yeni yerleşim alanlarının oluşturulmasını ve şehirlerin güvenli bir şekilde genişlemesini sağlayacak. Bu adım, kentsel dönüşümün toplumsal farkındalık ve sürdürülebilir şehirleşme hedefleri doğrultusunda hız kazanmasını hedefliyor.
Riskli Yapı Tespitinde 1.611 Kurum Görev Yapıyor
Kentsel dönüşüm çalışmalarının etkin şekilde yürütülmesi için 1611 kurum ve kuruluş, riskli yapı tespit görevini yürütüyor. Bunlar arasında lisanslandırılmış üniversiteler, kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları, tüzel kişiler, yapı denetim kuruluşları ve yapı laboratuvarları bulunuyor. Bu kurumlarca yapılan tespitler sonucunda 1 milyon 204 bin 72 bağımsız birimin riskli yapı olduğu belirlendi.
Toplamda kentsel dönüşüm kapsamında 2 milyon 350 bin bağımsız birim, dönüşüm alanlarına dahil edildi. Bu sayede, Türkiye genelinde riskli yapı stoku hızlı bir şekilde yenilenmeye başladı. Kentsel dönüşüm çalışmaları sadece yapı güvenliğini artırmakla kalmıyor, aynı zamanda şehirlerin planlı ve sürdürülebilir bir şekilde gelişmesini de sağlıyor. Kurumlar, dönüşüm sürecinin şeffaf ve etkin ilerlemesini sağlamak için çalışmalarını hızla sürdürüyor.
204 Milyar Lira Kentsel Dönüşüm Ödeneği Kullanıldı
2012 yılında Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı’nın ihdas edilmesiyle birlikte, başta kurumsal ve bireysel kira yardımı, faiz desteği, kamulaştırma ve dönüşüm uygulamaları için Eylül 2025 itibarıyla yaklaşık 204 milyar lira ödenek tahsis edildi. Bu kaynak, riskli yapıların yenilenmesi ve güvenli yerleşim alanlarının oluşturulmasında kritik bir rol oynuyor.
Bakanlık, kentsel dönüşüm uygulamalarında İstanbul başta olmak üzere birçok şehirde teşvik programlarını hayata geçirdi. Bu kapsamda, 22 Şubat 2024 tarihli Cumhurbaşkanı kararıyla İstanbul’daki uygulamalarda hak sahiplerine hibe, kredi ve tahliye desteği verilecek usul ve esaslar belirlendi. Yarısı Bizden Kampanyası kapsamında toplam 20 bin 416 bağımsız birim için 21,8 milyar lira destek sağlandı.
Yarısı Bizden Kampanyası ve Deprem Riskine Hazırlık
İstanbul’daki Yarısı Bizden Kampanyası çerçevesinde, parsel sahiplerine 875 bin lira hibe, 875 bin lira kredi ve 125 bin lira tahliye desteği olmak üzere toplam 1 milyon 875 bin lira destek veriliyor. Bu destek, özellikle olası Marmara depremine karşı riskli yapı stokunun yenilenmesi ve güvenli konutların oluşturulması açısından büyük önem taşıyor.
Bakanlık ayrıca, kentsel dönüşüm strateji belgelerinin hazırlanmasını zorunlu hale getirecek mevzuat düzenlemelerini hayata geçirmeyi planlıyor. Uzlaşma süreçlerinin geliştirilmesi ve dönüşüm sürecinin hızlandırılması ile şehirlerde güvenli ve sürdürülebilir yaşam alanları oluşturulması hedefleniyor. İstanbul’daki kentsel dönüşüm uygulamalarında Yarısı Bizden Kampanyası’nın devam etmesi ve riskli yapı stokunun yenilenmesi, şehirlerin afetlere karşı dirençli hale getirilmesi açısından kritik bir adım olarak öne çıkıyor.