HABER49-YKS süreci sadece bilgiyle değil, doğru planlama ve duygusal dengeyle başarıya ulaşılabilen bir maraton. Sınav öncesinden sınav gününe, sınav anından sonraki günlere kadar öğrencilere yol gösterecek stratejiler ve öneriler bu yazıda.
Sınav Öncesi Psikolojik Hazırlık ve Doğru Strateji Hayati Önem Taşıyor
Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS), Türkiye'de milyonlarca öğrencinin üniversiteye giriş için ter döktüğü hayati bir sınav sürecidir. Ancak bu süreç sadece akademik bilgiyle değil, ruhsal dayanıklılıkla da başarıya ulaşılabilecek bir maratondur. Sınavdan önceki günler, öğrencilerin bilgi eksiklerini tamamlamaktan çok, psikolojik ve fiziksel olarak kendilerini dengelemeleri açısından kritiktir. Yeni konular öğrenmeye çalışmak yerine, daha önce öğrenilmiş bilgileri tekrar etmek ve yapılan denemeler üzerinden eksiklerin gözden geçirilmesi çok daha verimli olacaktır.
Öğrencilerin biyolojik saatlerini sınav saatine uyumlu hâle getirmeleri de büyük önem taşır. Bunun için sınavdan birkaç gün önce erken yatıp erken kalkma alışkanlığı edinilmelidir. Bu sayede sınav saatinde zihinsel performans en üst seviyede olur. Aynı zamanda beslenmeye de dikkat edilmelidir. Ağır, yağlı ve mideyi rahatsız edici yiyecekler yerine, protein ve lif ağırlıklı, tokluk hissi sağlayan besinler tercih edilmelidir. Aşırı şeker tüketimi ise kan şekerinde dalgalanmalara yol açabileceğinden kaçınılmalıdır.
Sınavdan bir gün önce kimlik kartı, sınav giriş belgesi, şeffaf etiketli su şişesi ve özel ihtiyaçlar çantaya yerleştirilmelidir. Sınavın başarısı kadar, sınav anına doğru hazırlık da öğrencinin iç huzurunu sağlar. Öğrencilerin unutmaması gereken en önemli gerçek ise şu: YKS, bir insanın değerini belirlemez. Sınava “Yapabileceğimin en iyisini yapacağım” düşüncesiyle yaklaşmak, başarıya atılan ilk adımdır.
Sınav Günü Rutini: Günü Doğru Yönet, Başarıya Yaklaş
Sınav sabahı öğrencilerin uygulayacağı basit ama etkili adımlar, stresin yönetimi ve sınav başarısı üzerinde doğrudan etki yaratır. Güne en az iki saat önce başlamak, bedenin ve zihnin uyanmasına yardımcı olur. Kahvaltıda ise daha önce denenmemiş besinlerden kaçınmak, mide rahatsızlıklarını önleyecek önemli bir tedbirdir. Sınav yerine geç kalmak ciddi panik ve stres yaratacağından, yola erken çıkmak gerekir. Mümkünse sınavdan önceki gün sınav salonunun yeri görülmeli, sınav günü ise en az bir saat öncesinden okulda olunmalıdır.
Sınav öncesinde, kalabalıkta panik yapan bireylerden uzak durmak ve kendi iç huzuruna odaklanmak oldukça önemlidir. Bu durum sınavın genel ruh hâlini etkileyebilir. Sınav salonuna girildikten sonra ise ilk yapılması gereken şey, sınav araç gereçlerini düzenlemek, kitapçığı kontrol etmek ve birkaç derin nefes alarak zihinsel odaklanmayı sağlamaktır.
Sınavın ilk dakikalarında doğal olarak stres yaşanabilir. Bu stresi yönetmenin yolu, kolay sorulardan başlamak ve özgüveni yükseltmektir. Zor sorularla karşılaşıldığında panik yapılmamalı, işaretlenip daha sonra tekrar dönülmelidir. Kodlama işlemini sona bırakmak yerine, her 10 soruda bir ya da her sayfa sonunda yapılması önerilir. Bu, olası kodlama hatalarının önüne geçilmesini sağlar. İçsel telkinlerle desteklenen derin nefes egzersizleri, heyecanın yükseldiği anlarda etkili bir sakinleştirici yöntemdir. “Ben bu an için çalıştım. Elimden gelenin en iyisini yapıyorum.” gibi iç konuşmalar, zihni dengelemekte yardımcıdır.
Sınav Sonrası Süreç: Dinlen, Değerlendir, Umudunu Koru
Sınav sona erdikten sonra öğrenciler için farklı bir psikolojik süreç başlar. Akla gelen sorular, “Acaba doğru mu yaptım?” endişeleri ya da arkadaşlarının netlerini öğrenme çabası, gereksiz kaygılara yol açabilir. Bu noktada en önemli adım, sınavı geride bırakmayı öğrenmektir. Artık geriye dönüş yoktur ve sınavla ilgili yapabileceğiniz bir şey kalmamıştır. Bu yüzden suçluluk ve pişmanlık gibi yıpratıcı duygularla kendinizi hırpalamamalısınız.
Sınav sonrası dönemi dinlenerek geçirmek, öğrencilerin ruhsal ve bedensel yenilenmesi açısından önemlidir. Dizi izlemek, kitap okumak, yürüyüş yapmak veya sevdiklerinizle vakit geçirmek, zihninizi sınavdan uzaklaştırır ve yeni bir sürece hazırlanmanıza yardımcı olur. Bu arada hedeflenen bölümler ve üniversiteler hakkında araştırma yapmaya başlamak da doğru bir adımdır. Ancak tercihler sadece puan bazlı değil; öğrencinin ilgi alanları, mesleki hedefleri ve yaşam beklentileri dikkate alınarak yapılmalıdır.
Sonuçlar beklendiği gibi gelmediğinde, bunun bir başarısızlık olmadığını bilmek gerekir. Gerekirse bir yıl daha hazırlanmak, bir azim ve olgunluk göstergesidir. Bu süreci yaşayan öğrenciler için YKS sadece bir sınav değil, sabrın, emeğin ve içsel gücün simgesi hâline gelir. Her öğrencinin bu süreçteki yolculuğu kendine özeldir ve her biri, kendi mücadelesinin kahramanıdır. Başarı; yalnızca sınav sonucu değil, bu zorlu yolda gösterilen çaba, kararlılık ve direniştir.
