HABER49-Van’ın İpekyolu ilçesindeki Kevenli Kalesi’nde yapılan kazılarda, Urartular dönemine ait 76 çivi yazılı pithos, duvar resimleri ve künk sistemi gün yüzüne çıkarıldı. Keşif, Van için bugüne kadar bulunan en büyük depo merkezi olarak değerlendiriliyor.
Urartuların En Büyük Depo Merkezi Ortaya Çıkıyor
Van’ın İpekyolu ilçesinde, Erek Dağı eteklerinde yer alan Kevenli Kalesi’nde yapılan arkeolojik kazılar, Urartu uygarlığının ekonomik ve sosyal yaşamına ışık tutuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle Van Müzesi başkanlığında, Iğdır Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rıfat Kuvanç’ın bilimsel danışmanlığında yürütülen kazılarda bu yıl çarpıcı bulgulara ulaşıldı. Urartular döneminde yağ, tahıl ve içeceklerin muhafazasında kullanılan, üzerinde çivi yazısı bulunan tam 76 pithos (küp) ortaya çıkarıldı. Pithosların simetrik şekilde ölçeklendirilmiş olması, depo alanının sistematik bir düzenle kullanıldığını gösteriyor. Bu buluntu, Kevenli Kalesi’nin küçük ölçekli bir yapı olmasına rağmen Van Ovası için devasa bir depolama merkezi işlevi gördüğünü kanıtlıyor. Arkeologlar, pithosların büyüklüğü ve sayılarına bakarak kalenin yalnızca askeri değil, aynı zamanda ekonomik bir üs olduğuna da dikkat çekiyor. Urartu tarihine dair en büyük depo merkezlerinden biri olarak değerlendirilen Kevenli Kalesi, bölgenin tarım ve ticaret tarihine yeni bir boyut kazandırdı.
Arkeobotanik Çalışmalar ve Antik DNA İzleri
Bu yılki kazılarda en dikkat çekici gelişmelerden biri de arkeobotanik araştırmalar oldu. Doç. Dr. Rıfat Kuvanç, pithosların içerisinden alınan örneklerle antik DNA çalışması yürütüldüğünü açıkladı. Deneme amaçlı açılan bir pithosta sınırlı sayıda tohum tanesi bulundu ve bu örnekler üzerinden Urartular döneminde hangi ürünlerin ekilip biçildiğine dair yeni veriler elde edilmeye başlandı. Önümüzdeki günlerde diğer pithosların da açılmasıyla, bu tohumların çeşitleri ve tarımsal kalıntılar daha ayrıntılı şekilde incelenecek. Pithosların üzerindeki çivi yazılı işaret grupları, depolanan ürünlerin miktarlarıyla ilgili doğrudan bilgi sağlıyor. Bu da Urartu toplumunun depolama tekniklerini ve ekonomik organizasyonunu anlamak açısından son derece değerli kabul ediliyor. Kazı ekibi, elde edilen örnekleri laboratuvar ortamında analiz ederek hem ürün çeşitliliğini hem de o dönemin iklim koşullarına dair bilimsel verilere ulaşmayı hedefliyor. Bu çalışmalar tamamlandığında, Van’daki tarım tarihiyle ilgili en kapsamlı verilere ulaşılacağı öngörülüyor.
Duvar Resimleri, Künk Sistemi ve Urartu Sanatı
Kevenli Kalesi’ndeki kazılarda yalnızca pithoslar değil, aynı zamanda Urartuların mimari ve sanatsal anlayışını yansıtan buluntular da gün yüzüne çıkarıldı. Kerpiç blokların arasında siyah ve kırmızı renklerle yapılmış duvar resimleri tespit edildi. Bu keşif, Kevenli Kalesi’nin yalnızca askeri bir yapı değil, aynı zamanda estetik yönü güçlü bir merkez olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmacılar, ilerleyen kazılarda bu duvar resimlerinin daha sağlam örneklerine ulaşmayı ümit ediyor. Ayrıca kalede sıvı iletimi için kullanılan, pişmiş topraktan yapılmış künk sistemine dair izlere de rastlandı. Her ne kadar ağzı kırılmış bir künk bulunsa da hattın devamına dair net bir veriye ulaşılamadı. Bu durum, Urartu mühendisliğinin su ve sıvı taşımadaki yöntemleri üzerine yeni araştırmaları gündeme getirdi. Kazılarda ayrıca “Urartu saray seramiği” olarak adlandırılan kırmızı seramiklere de rastlandı. Bunların arasında özellikle bir parça dikkat çekti: üzerinde aslan figürü işlenmiş olan seramik, Urartuların sanatsal ve simgesel dünyasına ışık tutuyor. Tüm bu buluntular, Kevenli Kalesi’nin Urartu kültüründe askeri, ekonomik ve sanatsal açıdan çok boyutlu bir merkez olduğunu kanıtlıyor.
