HABER49- Bölgede kış mevsiminin mevsim normallerinin altında yağış almasıyla birlikte gözle görülür şekilde çekilen göl, sonbahardan bu yana süregelen su seviyesi kayıplarıyla dikkat çekiyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, bölgedeki kuraklık sürecine ilişkin önemli açıklamalarda bulunarak, Nisan ayında beklenen yağış artışına rağmen gölde henüz anlamlı bir iyileşmenin yaşanmadığını belirtti.
Alaeddinoğlu’nun verdiği bilgiye göre, Van Gölü Havzası’nda yağışların ağırlıklı olarak Nisan ve Kasım aylarında gerçekleştiği bilinirken, son yıllarda özellikle sonbahar yağışlarının ciddi oranda azaldığı tespit edildi. Bu yıl ise Nisan ayında yaşanan sağanak yağışlar, bölgedeki bitkilerin su ihtiyacını karşılamak açısından değerli görülse de, göl seviyesine herhangi bir olumlu yansıma sağlamadı. Bölge halkının ve tarım sektörü çalışanlarının umutla beklediği yağışların göle yeterli katkı sağlamaması, yaz aylarında daha büyük bir su kaybının habercisi oldu.
SAĞANAK YAĞIŞLAR VAN GÖLÜ’NÜ BESLEYEMEDİ: SEBEP HIZLI AKIŞ VE BUHARLAŞMA
Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, Van Gölü’nün su seviyesini belirleyen temel faktörün uzun süreli kar yağışları olduğuna dikkat çekti. Özellikle kış aylarında yeterli kar yağışı gerçekleşmediğinde, gölün ana su kaynakları zayıflıyor. Bu yıl, kar örtüsünün azlığı nedeniyle toprak yeterince su tutamadı ve yeraltı suları da beslenecek fırsatı bulamadı. Alaeddinoğlu, Nisan ayında artış gösteren yağışların ise çoğunlukla kısa süreli ve şiddetli sağanaklar şeklinde gerçekleştiğini, bu nedenle toprağa sızmadan yüzey akışıyla doğrudan akarsulara ve göle ulaştığını, fakat bu durumun göl seviyesinde kalıcı bir iyileşme yaratmadığını ifade etti.
Bu tarz hızlı yağışların, eğimli arazi yapısında kısa sürede akışa geçerek, bölgenin su dengesine uzun vadeli katkı sağlamadığı biliniyor. Nisan yağmurlarının tarımsal üretim ve doğanın canlanması açısından olumlu etkiler yarattığı kabul edilse de, Van Gölü’nün mevcut su seviyesinde belirgin bir artış yaşanmadı. Alaeddinoğlu’na göre, mevcut yağış düzeniyle devam edilmesi halinde, yaz aylarında artan sıcaklık ve buharlaşmayla birlikte gölde çok daha büyük çekilmeler yaşanması bekleniyor.
YAZ AYLARINDA DAHA CİDDİ SU KAYIPLARI KAPIDA: BİLİM İNSANLARINDAN UYARI
Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu’nun yaptığı değerlendirmeler, yalnızca bugünü değil, gelecek ayları da kaygı verici bir tabloyla işaret ediyor. Özellikle yeraltı sularının Van Gölü’nü besleyen en kritik kaynaklardan biri olduğunun altını çizen Alaeddinoğlu, kış aylarında yetersiz kar yağışı sebebiyle toprakta yeterli su birikimi sağlanamadığını belirtti. Normal şartlarda havzaya düşen toplam yağışın yüzde 30’a yakını yeraltı sularına süzülerek gölü destekliyordu. Ancak bu yıl bu oran oldukça düşük seviyelerde kaldı.
Bunun yanı sıra, bölgede yaz aylarında sıcaklık artışının kaçınılmaz olduğunu ve buharlaşmanın da şiddetleneceğini belirten Alaeddinoğlu, özellikle Mayıs ayında beklenen yağışların da gerçekleşmemesi durumunda Van Gölü’ndeki su kaybının, son yılların en ciddi seviyelerine ulaşabileceğini ifade etti. Alaeddinoğlu, son yıllarda yağış rejiminin değiştiğine de dikkat çekerek, artık yağışlı sezonun sonbahardan ilkbahara kaydığını, kış aylarında ise yağışların iyiden iyiye azaldığını aktardı. Bu değişimin, bölgenin su rezervleri ve tarımsal faaliyetleri üzerinde uzun vadeli olumsuz etkiler doğurabileceği uyarısını yaptı.
