HABER49-Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı, akaryakıt sektöründe vergi kaybını önlemek, kayıt dışı ekonomiyle mücadele etmek ve eşit rekabet ortamı oluşturmak amacıyla Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS)’ni 2 Haziran 2025 itibarıyla resmen devreye aldı.
Bu sistem, Türkiye genelindeki akaryakıt istasyonlarından yakıt alan tüm yükümlü taşıtlarda, plaka bilgilerinin manuel giriş olmadan otomatik olarak ödeme kaydedici cihazlara aktarılmasını sağlıyor.
Yeni dönemde akaryakıt harcamalarının gider olarak gösterilebilmesi için Taşıt Tanıma Birimi (TTB) montajı zorunlu hale getirildi. Her akaryakıt istasyonunun ise en az 1 Tabanca İletişim Modülü (TİM) ve 2 Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) ile donatılması gerekiyor. TTB sayesinde plaka bilgileri, TTO’lar aracılığıyla Ödeme Kaydedici Cihazlara güvenli şekilde aktarılıyor. Böylece sahte fiş düzenleme ve usulsüz gider beyanı gibi sorunların önüne geçilmesi hedefleniyor.
UTTS TAKTIRMAYANLARI NE BEKLİYOR? 1 TEMMUZ’DAN İTİBAREN FİȘLER GEÇERSİZ OLACAK
UTTS kapsamında yükümlü taşıt sahiplerinin, araçlarına TTB cihazı taktırmaları için 30 Haziran 2025 son gün olarak belirlendi. Bu tarihe kadar TTB montajını yaptırmayan araç sahiplerinin 1 Temmuz’dan itibaren akaryakıt alımlarında kesilecek fişleri geçersiz sayılacak. Bu fişler, Vergi Usul Kanunu (VUK) kapsamında düzenlenmemiş sayılacak ve gider olarak beyan edilemeyecek.
Gelir İdaresi yetkilileri, sistemin denetim mekanizmasının dijital olarak çalıştığını, manuel plaka girişinin devre dışı bırakıldığını ve tüm süreçlerin UTTS altyapısı üzerinden kontrol edildiğini vurguladı. Yeni düzenleme ile birlikte hem akaryakıt istasyonları hem de araç sahiplerinin ciddi yaptırımlarla karşı karşıya kalabileceği bildirildi.
UTTS CEZALARI NE KADAR? 7 BİN TL’DEN 140 BİN TL’YE KADAR ÖZEL USULSÜZLÜK CEZASI UYGULANACAK
UTTS kapsamında getirilen yükümlülüklere uymayan mükellefler hakkında ciddi mali yaptırımlar uygulanacak. UTTS Tebliği'nde belirtilen kurallara aykırı hareket eden, süresinde montaj işlemlerini tamamlamayan ya da sistemle uyumsuz işlem gerçekleştiren mükellefler hakkında, 7 bin TL ile 140 bin TL arasında değişen Özel Usulsüzlük Cezaları kesilecek.
Bu cezalar, araçlara TTB taktırmayan bireylerden, donanım kurulumunu tamamlamayan akaryakıt istasyonlarına kadar birçok kesimi kapsıyor. Yetkililer, özellikle vergi mükelleflerinin kiralama yoluyla edindikleri veya işletmelerinde kullandıkları taşıtlara TTB taktırmamaları durumunda hem ceza riskine hem de gider beyanı kaybına uğrayacaklarını belirtiyor.
UTTS MONTAJI NASIL YAPILIR? QR KODLA İSTASYONLARA GİDİLECEK
Sisteme geçiş sürecinde herhangi bir karmaşa yaşanmaması için tüm işlemler dijital ortamda yürütülüyor. Araç sahipleri, utts.gov.tr adresinden taşıt kayıtlarını tamamlayarak QR kod ya da montaj bilgisi alıyor. Bu bilgilerle birlikte yetkili akaryakıt istasyonlarına giden araç sahiplerinin montaj işlemleri yerinde gerçekleştiriliyor.
Konuya ilişkin açıklama yapan teknisyen Alperen Kumbasar, sistemin nasıl çalıştığını şu sözlerle aktardı:
“Vatandaşlarımız, UTTS sistemine araçlarını kayıt ettikten sonra oluşturulan QR kod ile istasyonlara başvuruyor. Biz cihazı monte ettiğimizde pompa başındaki iletişim modülü, araca takılan cihazı otomatik olarak tanıyor. Ardından veriler anında sisteme aktarılıyor.”
Kumbasar, montajı yapılmayan araçların 1 Temmuz’dan itibaren düzenlenen fişleri kullanamayacağını ve gider olarak beyan edemeyeceğini hatırlatarak, vatandaşların son günü beklemeden işlemlerini tamamlamaları gerektiğini vurguladı.
TÜRKİYE GENELİNDE 10 BİN İSTASYONDA GEÇİŞ TAMAMLANDI
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, Türkiye genelinde faaliyet gösteren 10 binden fazla akaryakıt istasyonunda UTTS donanımı kurulmuş durumda. Sisteme henüz geçiş yapmamış istasyonlarda da montaj çalışmaları hızla devam ediyor. Hedef ise ülke genelinde tam kapsayıcılık sağlayarak, akaryakıt tedarik zincirinin her aşamasını dijital olarak denetleyebilmek.
Süreçle ilgili teknik sorun yaşayan istasyonlara ise yetkili montaj ekipleri tarafından destek sağlanıyor. Sistemin tam oturmasıyla birlikte manuel işlem ihtiyacı ortadan kalkacak ve fiş sahteciliği gibi vergi kaçağı yöntemleriyle mücadele daha etkin hale gelecek.