HABER49-TBMM'de kabul edilen 10. Yargı Paketi ile birlikte kasten yaralama, tehdit, trafik suçları ve çocuk adaleti alanında önemli reformlar yapıldı. Yeni düzenlemelerle birlikte cezai yaptırımlar ağırlaştırılırken, yaşlı, hasta ve kadın hükümlüler için konutta infaz kolaylığı getirildi. İşte tüm değişikliklerin detayları…
KASTEN YARALAMA VE TEHDİT SUÇLARINDA CEZALAR ARTIRILDI
Türkiye Büyük Millet Meclisi, toplumda infial yaratan suçlara yönelik ceza artışı getiren 10. Yargı Paketi’ni onayladı. Türk Ceza Kanunu’nda yapılan kapsamlı değişikliklerle birlikte, özellikle kasten yaralama ve tehdit suçlarına verilen hapis cezalarının alt ve üst sınırları önemli ölçüde yükseltildi. Kadına yönelik şiddet başta olmak üzere, suça teşebbüs edilen birçok durumda artık daha ağır cezalar uygulanacak. Kasten yaralamalarda alt sınır 1 yıl 6 aya çıkarılırken, hafif yaralamalarda bu süre 6 aydan 1 yıl 6 aya yükseltildi. Kadınlara karşı işlenen suçlarda cezanın alt sınırı 9 ay olarak belirlendi.
Özellikle vücutta kemik kırılması, organ kaybı veya hayati fonksiyonların yitirilmesi gibi ağır sonuçlara yol açan fiillerde 3 ila 9 yıl arasında hapis cezası öngörülüyor. Ölümle sonuçlanan kasten yaralama suçlarında ise ceza aralığı 10 ila 14 yıl arasında uygulanacak. Kemik kırığı sonrası ölümlerde alt sınır 14 yıl olacak şekilde düzenleme yapıldı. Bu adımlar, kamuoyunun beklentilerine karşılık verecek şekilde adalet sisteminde caydırıcılığı artırmayı hedefliyor.
TEHDİT SUÇLARINA KARŞI SERT TEDBİRLER GELİYOR
10. Yargı Paketi kapsamında tehdit suçlarında da daha ağır cezai yaptırımlar devreye sokuldu. Malvarlığına yönelik büyük zarar tehdidinde bulunulması halinde cezanın alt sınırı 2 aya çıkarılırken, silahla tehdit, imzasız mektuplar, özel işaretlerle veya suç örgütlerinin gücü kullanılarak işlenen tehdit suçlarında hapis cezası 7 yıla kadar çıkabilecek. Ayrıca, ses ve gaz fişeği atan silahlar artık genel güvenliği kasten tehlikeye sokmak suçu kapsamında değerlendirilecek ve kullanıcılarına 1 ila 5 yıl arası hapis cezası verilebilecek.
Toplum güvenliğini tehlikeye atan fiillerde de cezai yaptırımlar artırıldı. Özellikle kalabalık yerlerde yangın çıkarma, bina çökmesine sebep olma veya toprak kayması gibi olaylarda verilecek cezalar yüzde 50 oranında artırılarak uygulanacak. Bu kapsamda vatandaşların güvenliği temel öncelik haline getirilirken, hukuk sistemi tehditkar davranışlara karşı daha sert refleks gösterecek şekilde yeniden yapılandırıldı.
TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE ATANLARA AĞIR HAPİS CEZALARI
Yeni düzenlemeyle trafik güvenliğini tehlikeye atanlara yönelik cezalar da ağırlaştırıldı. Artık kara, deniz, hava veya demiryolu araçlarını tehlikeli şekilde kullanan kişilere verilen cezaların alt sınırı artırıldı. Uyuşturucu ya da alkol etkisi altında araç kullananlara en az 6 ay hapis cezası verilecek. Tehlikeli araç kullanımı durumlarında ise ceza en az 4 ay olarak uygulanacak.
Ayrıca, ulaşım araçlarını kaçırma veya engelleme suçunun kapsamı genişletildi. Kara araçları için 1 ila 3 yıl, deniz ve demiryolu araçları için 2 ila 5 yıl, hava araçları için ise 5 ila 10 yıl arası hapis cezası getirildi. Bu suçlar işlenirken başka bir suç da işlenirse, ek cezalar uygulanacak. Hükümetin bu adımıyla trafik terörünün önlenmesi ve kamu güvenliğinin artırılması hedefleniyor.
ÇOCUK ADALET SİSTEMİNDE REFORM: EĞİTİMEVLERİNE YENİ HAKLAR
10. Yargı Paketi’nin en dikkat çeken bölümlerinden biri, çocuk hükümlülere yönelik düzenlemeler oldu. Kasıtlı suçlarda 3 yıl, taksirli suçlarda 5 yıla kadar hapis cezası alan çocuklar doğrudan çocuk eğitimevlerine gönderilecek. Böylelikle çocukların cezaevinde değil, eğitim ağırlıklı ortamlarda rehabilite edilmesi sağlanacak. Çocuk kapalı ceza infaz kurumlarına geçiş, iyi hal değerlendirmesine bağlandı. Olumsuz davranış sergileyen çocuklar için yeniden değerlendirme süresi ise maksimum 6 ay olacak.
Çocuk hükümlüler için idare ve gözlem kurulları aktif hale getirilecek. Güvenlik riski taşımayan, 15 yıl ve altı hapis cezası alan çocuklar da eğitimevlerinde kalabilecek. Ayrıca bu uygulamalarda görevli kurumlar ve denetim mekanizmaları yönetmelikle belirlenecek. Bu reform, çocukların suçtan uzaklaştırılarak topluma kazandırılmasını amaçlayan önemli bir adım olarak görülüyor.
KOŞULLU SALIVERİLME VE TEKERRÜR CEZALARINA ESNEKLİK GELDİ
Yeni düzenlemelerle birlikte koşullu salıverilme ve tekerrür hükümlerine esneklik getirildi. Açık cezaevinde veya eğitimevinde bulunan hükümlüler, koşullu salıverilmeye 1 yıl veya daha az süre kala, cezasının en az onda birini infaz kurumunda geçirmişse, denetimli serbestlikten yararlanabilecek. İkinci kez tekerrür hükümleri uygulanan kişiler de bu esneklikten faydalanabilecek. Bu hükümlüler için koşullu salıverilme süresi, cezanın dörtte üçü olarak belirlendi.
Ağırlaştırılmış müebbet ve müebbet hapis cezası alanlar için de yeniden düzenlemeler yapıldı. Koşullu salıverilme hakkı belirli kriterlere bağlandı. Bu sayede hem cezaevi yoğunluğu azaltılacak hem de hükümlülerin yeniden topluma kazandırılması hedeflenecek. Bu maddeler, adalet sisteminde daha insani ve denetimli bir yapı oluşturmayı hedefliyor.
YAŞLI, HASTA VE KADIN MAHKUMLARA EVDE CEZA İMKANI
Yargı Paketi kapsamında özel infaz rejimleri yeniden düzenlendi. 80 yaş ve üzerindeki mahkumlar cezalarını evlerinde çekebilecek. Ayrıca kadınlar, çocuklar ve 65 yaş üstü bireyler için de cezanın süresine göre evde infaz imkanı tanındı. 70 yaşındaki hükümlüler 4 yıl, 75 yaşındakiler 5 yıl, 80 yaşını geçenler ise 6 yıla kadar olan cezalarını konutta infaz edebilecek.
Hükümlü, talepte bulunduğunda ve mahkeme uygun gördüğünde, cezalarını hafta sonları veya hafta içi geceleri cezaevinde geçirebilecek. Bu uygulama özellikle iş ve aile hayatını sürdürebilen kişilerin cezaevine tam zamanlı girmemesi için büyük bir kolaylık sağlıyor. Sağlık durumu ağır olan hükümlüler için de konutta infaz yolu açıldı. Ancak bu imkanlardan yararlanmak için denetimli serbestlik kurallarına uyum zorunlu olacak.
İNTERNET YAYINLARINDA İÇERİK DÜZENLEMESİ: ERİŞİM ENGELLERİ GENİŞLETİLDİ
İnternet ortamındaki içeriklere ilişkin düzenlemeler de 10. Yargı Paketi kapsamında ele alındı. “İçeriğin yayından çıkarılması” ifadesi “internet ortamından çıkarılması” olarak değiştirildi. Kişilik haklarının ihlali iddiasıyla yapılan başvurularda, hakim 24 saat içinde karar verecek. İhlal açık değilse başvuru reddedilecek. Kararlar, yalnızca ilgili içeriği kapsayacak ancak ihlal sürüyorsa siteye erişim tamamen engellenebilecek.
İlgili kararlar erişim sağlayıcılara bildirilecek ve en geç 4 saat içinde uygulanacak. Yüksek erişime sahip sosyal medya platformları, bu kararları uygulamazsa trafik bant genişlikleri daraltılabilecek. Türkiye’den günlük 10 milyondan fazla erişimi olan platformlar için düzenlemeler daha katı hale getirildi. Erişim engelleri, tekrar eden ihlaller için de geçerli olacak. Bu yeni yaklaşım, dijital ortamda ifade özgürlüğü ile kişilik hakları arasındaki dengeyi korumayı hedefliyor.
HSK VE YARGI YAPISINDA KURUMSAL DÜZENLEMELER HAYATA GEÇİYOR
Hakimler ve Savcılar Kurulu Kanunu'nda yapılan değişikliklerle, yüksek mahkeme üyelerinin kurul üyeliği sona erdiğinde eski görevlerine otomatik olarak dönebilmeleri sağlandı. Ayrıca boşalan üyelikler bu isimlere yeniden tahsis edilecek. Adli ve idari yargıdan seçilen HSK üyeleri, görev süreleri dolmadan ayrılırsa, Genel Kurul tarafından uygun bir göreve atanacak.
Görev süresini tamamlayan üyeler ise Yargıtay veya Danıştay üyeliğine seçilebilecek. Tüm bu işlemler, kurul üyeliğinin sona ermesinden itibaren 30 gün içinde gerçekleştirilecek ve bu sürede ilgili kişiler izinli sayılacak.
