HABER49-Ardahan’da süt üreticileri, artan girdi maliyetlerine rağmen sabit kalan süt alım fiyatları nedeniyle ekonomik bir çıkmazın tam ortasında kaldı. Üreticiler, özellikle yem, elektrik ve işçilik gibi kalemlerdeki keskin artışlara karşılık süt fiyatlarının aynı kalması nedeniyle üretim yapmanın artık mümkün olmadığını dile getiriyor. Türkiye Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği'nin (TÜSEDAD) açıkladığı verilere göre, çiğ sütün litre başına üretim maliyeti 21,5 TL’ye kadar yükselmiş durumda. Buna karşın Ardahan’da faaliyet gösteren mandıracılar, aylardır sütü 15-16 TL bandında alıyor. Üreticiler, bu şartlarda hayvanlarını elden çıkarmaya, hatta hayvancılığı tamamen bırakmaya zorlandıklarını belirtiyor. Kırsalda yaşamın temel direği olan süt üretiminin bu denli zarar eder duruma gelmesi, sadece köy ekonomisini değil, şehir merkezindeki gıda tedarik zincirini de tehdit ediyor.
Mandıraların Tekelleşmesi Üreticiyi Köşeye Sıkıştırıyor
Sütlüce köyü gibi Ardahan’ın birçok köyünde üreticiler, sütlerini satabilecekleri alternatif bir kanal bulamıyor. Mandıraların bölgede sayıca az olması ve aralarında fiyat konusunda anlaşarak tek fiyat uygulaması yapmaları, rekabeti ortadan kaldırarak üreticiyi adeta mecbur bırakıyor. Bu durum, üreticinin pazarlık gücünü elinden alıyor ve sütü maliyetinin çok altında bir fiyata satmak zorunda bırakıyor. Üretici Süntay Karabağ, “Bir bardak çay 30 lira ama sütün litresi 15 lira. Bu tablo, emeğimizin karşılığını alamadığımızın net bir göstergesi,” diyerek yaşadıkları ekonomik sıkıntının boyutunu gözler önüne seriyor. Girdi fiyatlarındaki yüzde 50'yi aşan artış, 2024 ile 2025 arasında süt fiyatının neredeyse aynı kalmasıyla daha da vahim hale gelmiş durumda. Bölgedeki birçok mandıranın kapanması ve mevcutların da üreticiyi fiyat politikasıyla zora sokması, sütçülüğü sürdürülemez bir hale getirdi.
Gençler Göç Ediyor, Köyler Boşalıyor
Bölge halkı için tarım ve hayvancılık sadece geçim kaynağı değil, aynı zamanda kültürel bir yaşam biçimi. Ancak süt üretiminden zarar eden üreticiler çareyi göçte aramaya başladı. Büyükşehirlerin cazibesine kapılan genç nüfus, köyde kalmak istemiyor. Sütlüce Köyü Muhtarı Volkan Uygur, köylerinde geçmişte mandıraların aktif olduğunu fakat bugün bu yapıların kapanmasıyla birlikte köyün üretim kapasitesinin hızla düştüğünü ifade ediyor. "Köyümüzde artık süt üretimi sürdürülemez hale geldi. Çocuklarımız, bu gidişle ya büyükşehirlere göç edecek ya da hayvancılığı tamamen bırakacaklar. Bu durumun sorumlusu sadece ekonomik koşullar değil; aynı zamanda yerel ve merkezi yönetimlerin plansızlığı," diyerek üretimin bitme noktasına geldiğini vurguluyor. Uygur, üreticinin yanında olmayan kurum ve kuruluşlara da sitem ediyor.