“Dünya üzerinde bazı kanser türlerini daha sık görüyoruz. Bunlar, özellikle akciğer kanseri, meme kanseri, kolon kanseri, mide kanseri. Özellikle erkeklerde baktığımız zaman akciğer kanseri, prostat kanseri, kolon kanseri; kadınlarda meme kanseri, kolon kanseri, akciğer kanseri sık gördüğümüz kanser türleri arasında. Muş özelinde baktığımız zaman aslında biz burada Türkiye’nin batı bölgelerine ve dünyanın geneline göre gastrointestinal sistem kanserlerini daha fazla görmekteyiz. Bunlar da mide kanseri ve kolon kanseridir. Bunların bazı etkileri var. Bazı risk faktörleri vardır. Bunlardan bazılarını değiştirebiliriz, bazılarını ise değiştiremeyiz. Değiştirebildiğimiz risk faktörleri arasında özellikle sigara ve alkol başlangıçta gelir. Bunun dışında yine gıda alışkanlıklarımız Muş özelinde bakacak olursak, kolon ve mide kanserlerinin daha sık görülmesini, özellikle mangal türevi, kebap türevi bu tarz yiyeceklerin daha fazla tüketilmesi, bunun dışında baharatlı yiyeceklerin çok fazla tüketiliyor olması Muş’taki kolon ve mide kanserinin daha sık görülmesine sebep olabilecek durumlar arasında. Bunun dışında yine bir sürü risk faktörü var. Bunlardan özellikle ileri yaş, önemli bir risk faktörüdür. Kanser yaşlı hastalarda daha fazla görülmektedir. Tabii ki bu çok değiştirebileceğimiz bir durum değil. Bunun dışında yine ailemizde özellikle birinci derece yakınlarımızda ve genç yaşlarda bir kanser hastası var ise risk altında bulunmaktayız. Bu konu hakkında hekimlerimizden özellikle sağlık profesyonellerinden bilgi almamız gerekiyor.”
Kanserin birçok bulgusu olduğunu belirten Genç, “Bu bulgular sizde varsa kesinlikle kanser hastasısınız diyemeyiz. Fakat mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekiyor. Özellikle açıklanamayan ani ve şiddetli bir kilo kaybınız varsa, bunun dışında şiddetli bir halsizliğiniz varsa, vücutta açıklayamadığımız artarak süreğen ve geçmeyen bir ağrınız varsa, bunların dışında yine çeşitli cilt bulgularınız, ciltte büyüyen lezyonlar var ise kanama veya ağrı dediğimiz vücudun herhangi bir bölgesinde elinize gelen kitlesel lezyonlar varsa bunlar kansere işaret edebilir. Mutlaka bir sağlık profesyonelinden yardım almanız gerekir” diye konuştu.
Erken teşhisin önemini vurgulayan Genç, şöyle devam etti:
“Kanser zor bir hastalık ama tedavisi olan bir hastalık. Özellikle biz kanseri erken dönemde teşhis edersek başarı ihtimalimiz çok artar. Bizim bir hastalığı birinci evrede çok daha küçükken tespit edip tedavi etmede ileri derece tedavi arasında hem başarı oranı açısından hem de daha az agresif tedaviler tercih etmemiz açısından çok önemli. Kanseri nasıl erken teşhis edeceğiz? Burada da tarama programları çok önemli hale geliyor. Günümüzde baktığımız zaman ülkemizde Sağlık Bakanlığı’nın önerdiği meme kanseri konusunda, özellikle kolon kanseri konusunda, rahim ağzı kanseri konusunda tanı programlarımız var. Meme kanseri konusunda 40 yaş üzeri hastalarımızda iki yılda bir mamografi çekilmeleri, 50 yaş üzeri hastalarımızda mutlaka kolonoskopi yaptırmaları, tarama amaçlı ve bunun dışında kadın hastalarımızda 30 yaş üzeri rahim ağzı kanseri için beş yılda bir olmak şartıyla popsimir testi ve HPV testi yapılmasını mutlaka öneriyoruz. Tabİi ki hastalığı erken dönemde teşhis etmek önemli ama hiç yakalanmayacak duruma gelmek çok daha önemli. Bu sebepten dolayı az önce bahsettiğim bazı riskleri azaltacak değişiklikler yapabiliriz. Nedir bunlar? Sigarayı hayatımızdan çıkarmak, alkolü hayatımızdan çıkarmak veya minimale indirmek. Bunun dışında yine sağlıklı besine ulaşmak, işlenmiş, fastfood tarzındaki gıdaları mümkün olduğu kadar az tüketmek, fiziksel aktiviteye önem vermek, obeziteden kaçınmak.”
Kanser vakalarında mutlaka psikolojik destek alınması gerektini kaydeden Genç, “Bazı kanser hastalıkları da viral hastalıklar neticesine ulaşabiliyor. Bunların başında da hepatitler ve HPV geliyor. Bununla ilgili aşı programlamaları mevcut. Bunları da mutlaka ıskalamamamız gerekiyor. Kanserin hasta açısından çok fazla psikolojik yükü var. Bizler bu dönemde hastalarımıza mutlaka psikolojik destek almasını öneriyoruz. Bizler her zaman hastalara hem psikolojik olarak hem bütün sorunları açısından destek oluyoruz” dedi.
Tedavi yöntemlerininden de bahseden Genç, “Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte kanser açısından birçok tedavi yöntemimiz var. Bunlardan biraz bahsedecek olursak, erken dönemde teşhis edilen kanseri cerrahi tedaviye mutlaka entegre ediyoruz. Bunun dışında sıklıkla kullandığımız kemoterapik ajanlar, akıllı tedaviler, hedefe yönelik tedaviler günümüzde sıklıkla kullanılıyor. Bunların çoğuna Muş’ta erişimimiz mümkündür. Bunun dışında yine radyoterapi, halk arasında ışın tedavisi olarak bahsedilen tedavi yöntemini sıklıkla kullanıyoruz” ifadelerini kullandı.
“Bizler toplumsal farkındalığı artırmak için birçok çalışma yapıyoruz. Halka ulaşmak adına, tarama programlarını veya erken teşhisi halkımıza yaygınlaştırmak adına kullandığımız sosyal medya araçları olsun, broşürler, seminerler düzenleme olsun bu konuda Muş’u biraz şanslı görüyorum” diyen Genç, şöyle konuştu:
“Muş’ta beni çok şaşırtan ve aynı zamanda mutlu eden bir toplantı var, eylül ayında yapılıyor. Kanser farkındalık açısından uluslararası bir kongre, Genç Birikim Derneği’nin düzenlediği, gerçekten çok uluslu bir katılımla gerçekleştirilen bir kongre oluyor. Halka ulaşabildiğini düşünüyorum. Hem farkındalık, hem tedavi açısından hem de merak edeceklerini sorabileckleri bir ortam oluyor. Katılımcılar da bu konu hakkında uzman kişiler oluyor genelde. Yine o hafta içerisinde farkındalık yürüyüşü yapılıyor. Toplumun büyük bir kesimine ulaşılabildiğini düşünüyorum. Muş’un bu konuda şanslı olduğunu düşünüyorum.”
Doktor Genç, kanser hakkında doğru bilinen yanlışları ise şöyle sıraladı:
“Kanserde bazı doğru bilinen yanlışlar var. Biraz da bunlardan bahsetmek isterim. Özellikle halk arasında bilinen, ‘kansere bıçak değerse artar, büyür’ diyerek erken dönemde yakalanıp tedavisini yaptırmayan hastalarımız oluyor genellikle. Bu kesinlikle yanlış bir düşünce, yanlış bir bilgi. Hekimleriniz size kanserle alakalı cerrahi bir yöntem öneriyorsa lütfen bunlara riayet edin. Bu çok yanlış bir kanı. Çok erken düzeyde görebileceğimiz vakaları, çok geç ve ağır bir şekilde görmek zorunda kalıyoruz. Bunun dışında yine bazı hastalarımız maalesef alternatif tıp denilen bazı bitkisel tedavileri günümüzdeki modern tıp tekniklerinin önüne koyuyorlar. Bunların daha güçlü, daha etkili olabileceğini düşünüyorlar. Bu da tamamıyla ortadan kaldırabileceğimiz bir kanserin metastatik bir evrede karşımıza gelmesine neden oluyor.”
Birçok tedavi imkânının olduğunu ve Muş’ta da bunları uyguladıklarını söyleyen Genç, “Son olarak hastalarımıza şunları söylemek istiyorum; morallerini her zaman yüksek tutsunlar. Biz her zaman onların yanında olacağız. Lütfen umutsuzluğa kapılmasınlar. Dediğim gibi artık günümüzde modern tıpta elimizde çok fazla tedavi imkanı var. Bunların çoğunu da Muş’ta uygulayabiliyor durumdayız. Bahsettiğim hatalara düşmeyerek sağlık profesyonellerin önerdiği uygulamaları öneririm” diyerek sözlerini noktaladı.