HABER49-11. Yargı Paketi ile 1 Ocak 2016’dan önceye ait ödenmemiş genel sağlık sigortası primleri ve tüm feri alacaklar siliniyor. Düzenleme kapsamında 1 milyon 477 bin kişinin toplam 3,2 milyar TL’lik GSS borcu tamamen ortadan kalkacak.
11. YARGI PAKETİ NELERİ DEĞİŞTİRİYOR? GENEL SAĞLIK SİGORTASINDA YENİ DÖNEM
Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nun gündemine gelmesi beklenen ve kamuoyunda 11. Yargı Paketi olarak bilinen kapsamlı kanun teklifi, sosyal güvenlik alanında milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiren önemli bir düzenlemeyi içeriyor. Türk Ceza Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik öngören bu teklifin yasalaşmasıyla birlikte, Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında geçmiş yıllara ait biriken prim borçlarına ilişkin köklü bir adım atılacak. Özellikle 1 Ocak 2016 tarihinden önceki döneme ait ve bugüne kadar ödenmemiş olan GSS primleri için devlet, tahsilattan tamamen vazgeçmeyi planlıyor. Bu düzenleme, sadece ana borçları değil; borçlara eklenen gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer feri alacakları da kapsayacak şekilde geniş tutuluyor.
Uzun süredir kamuoyunda tartışılan ve vatandaşlardan gelen yoğun talepler doğrultusunda şekillenen bu adım, sosyal devlet anlayışı çerçevesinde atılmış önemli bir hamle olarak değerlendiriliyor. Çeşitli ekonomik nedenlerle primlerini ödeyemeyen ya da borcundan haberdar olmayan yüz binlerce kişi için bu düzenleme, ciddi bir mali yükün ortadan kalkması anlamına geliyor. Aynı zamanda idari açıdan da tahsil kabiliyeti düşük, küçük tutarlı ve yıllar içinde katlanarak büyümüş borçların sistemden temizlenmesi hedefleniyor. Yıl sonuna kadar yasalaşması beklenen düzenleme, sosyal güvenlik sisteminde yeni bir sayfa açmaya hazırlanıyor.
1 MİLYON 477 BİN KİŞİNİN BORCU TARİHE KARIŞIYOR
Yapılması planlanan düzenlemenin en dikkat çekici yönlerinden biri, doğrudan etkilenecek kişi sayısının büyüklüğü. Mevcut verilere göre, 1 milyon 477 bin vatandaşın ödeyemediği ya da zamanında ödeme yapmadığı toplam 3,2 milyar TL’lik genel sağlık sigortası prim borcu tamamen silinecek. Bu rakam, hem borçlu kişi sayısı hem de toplam tutar açısından sosyal güvenlik tarihinde önemli bir eşiğe işaret ediyor. Özellikle gelir testi yaptırmadığı için otomatik olarak GSS borcu çıkarılan, ancak bu borçtan uzun süre haberdar olmayan vatandaşlar için düzenleme büyük bir rahatlama sağlayacak.
Silinmesi öngörülen borçların önemli bir kısmını, düşük tutarlı ancak uzun yıllar boyunca faiz ve gecikme zamlarıyla katlanarak artmış alacaklar oluşturuyor. Devletin bu tür alacakların tahsilinden vazgeçmesi, vatandaş-devlet ilişkilerinde güvenin güçlenmesine katkı sunması açısından da önem taşıyor. Aynı zamanda sosyal güvenlik kurumlarının iş yükünü azaltacak olan bu adım, tahsil edilemeyen borçların sistemden çıkarılmasıyla daha sağlıklı bir mali yapı hedefliyor. Düzenlemenin yasalaşmasıyla birlikte, borç kaydı nedeniyle sağlık hizmetlerine erişimde sorun yaşayan ya da farklı idari yaptırımlarla karşılaşan vatandaşlar için de yeni bir dönem başlayacak.
DÜŞÜK TUTARLAR, UNUTULAN BORÇLAR VE SOSYAL DEVLET YAKLAŞIMI
Düzenlemenin temel gerekçeleri arasında, vatandaşların büyük bölümünün kasıtlı olmaksızın oluşan borçları yer alıyor. Özellikle geçmiş yıllarda gelir testi uygulamasının yeterince bilinmemesi, adres değişiklikleri, işsizlik dönemleri ve ekonomik dalgalanmalar nedeniyle birçok kişi farkında olmadan GSS prim borçlusu durumuna düştü. Bu borçların büyük kısmı, başlangıçta düşük tutarlardan oluşmasına rağmen, zaman içinde eklenen faiz ve gecikme zamlarıyla ödenemez hale geldi. Yeni düzenleme, tam da bu noktada devreye girerek, sosyal güvenlik sisteminde biriken sorunlu alacaklara kalıcı bir çözüm sunmayı amaçlıyor.
Devletin, tahsil kabiliyeti düşük ve vatandaşlar üzerinde ciddi bir psikolojik baskı oluşturan bu borçlardan vazgeçmesi, sosyal devlet ilkesinin somut bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Özellikle dar gelirli kesimler için sağlık hizmetlerine erişimin önündeki engellerin kaldırılması hedeflenirken, idari yaptırımların da önüne geçilmesi amaçlanıyor. Yılbaşından önce yasalaşması beklenen düzenleme, sadece geçmiş borçları silmekle kalmayacak; aynı zamanda benzer sorunların tekrar yaşanmaması için sistemin daha sade ve anlaşılır hale getirilmesine de zemin hazırlayacak. Bu adım, hem vatandaşlar hem de kamu maliyesi açısından dengeli bir çözüm olarak öne çıkıyor.