Muş, genç nüfus oranının yüksek olmasına rağmen işsizlikle mücadele eden illerden biri. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, ülke genelinde işsizlik oranı 2025 Ocak ayında %8,4 seviyesine gerilerken; Muş'un da içinde bulunduğu TRB2 bölgesi (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) %17,2'lik işsizlik oranıyla Türkiye'nin en yüksek işsizlik oranına sahip bölgelerinden biri olarak öne çıkıyor.
“VERİLER MUŞ İÇİN ENDİŞE VERİCİ BİR TABLO ORTAYA KOYMAKTA” www.haber49.net’e konuşan Muş İŞKUR Müdürü Ahmet Sağlık, genç işsizlik sorununun çözümünde kamu ve özel sektör iş birliğinin önemine dikkat çekerek, şunları söyledi:
“Muş, genç nüfus yoğunluğuna sahip olmasına rağmen, işsizlik konusunda önemli zorluklarla boğuşan illerimizden biridir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) en son Hane Halkı İşgücü araştırması sonuçlarına göre, ülke genelinde işsiz sayısı 2025 Ocak ayında bir önceki aya kıyasla 25 bin kişi azalarak 3 milyon 2 bin kişiye gerilemiştir. Bu düşüşle birlikte, Türkiye genelindeki işsizlik oranı da 0,1 puan azalarak %8,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ancak, TÜİK’in bölgesel verileri Muş için daha farklı ve endişe verici bir tablo ortaya koymaktadır. Muş’un da içinde yer aldığı TRB2 bölgesi (Van, Muş, Bitlis, Hakkari), %17,2’lik işsizlik oranıyla Türkiye’de en yüksek işsizlik oranına sahip bölgeler arasında ilk sıralarda yer almaktadır. İlimizdeki genç işsizlik oranlarına ilişkin doğrudan bir veri bulunmamakla birlikte, mevcut veriler ışığında genç işsizlik oranının Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Özellikle, Muş’ta genç iş gücünün istihdam edilmesinin önünde önemli yapısal engellerin bulunduğunu açıkça göstermektedir.”
GENÇ İŞSİZLİĞİN NEDENLERİGenç işsizliğin temel nedenlerini ve çözüm yollarını değerlendiren Ahmet Sağlık’ın tespitleri şöyle:
“GÜÇLÜ YÖNLER: Tarım ve hayvancılık alanındaki geniş üretim potansiyeli, genç ve dinamik nüfus, Muş Alparslan Üniversitesi ve Mesleki Eğitim kurumlarının varlığı, devlet destekli teşvik ve hibeler. ZAYIF YÖNLER: Sanayi ve özel sektör yatırımlarının yetersizliği, mezun olunan bölümler ile iş piyasası talepleri arasındaki uyumsuzluk, genç nüfusun büyükşehirlere göç etmesi, mevcut istihdam alanlarının yetersizliği zayıf yönleridir. TEHDİTLER: Ekonomik dalgalanmalar ve yatırım eksikliği, nitelikli iş gücü kaybı, ciddi bir tehdittir. FIRSATLAR: Tarım ve hayvancılığın modernleşmesi ile yeni istihdam alanları, turizm potansiyelinin değerlendirilmesi, kış turizmi yatırımlarının artması, yer altı kaynaklarının değerlendirilmesiyle madencilik ve sanayi alanında yeni iş imkanlarının oluşturulması, kamu ve özel sektör işbirlikleriyle yeni iş alanlarının oluşturulması. Genç işsizliğiyle mücadelede kamu ve özel sektörün ortak hareket etmesi büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ve ilgili kamu kuruluşlarının daha etkin rol alması gerekiyor.” TARIM VE HAYVANCILIKTA GELİŞMELER VE DESTEKLERMuş’un geniş tarım arazileri ve hayvancılık potansiyelinin değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Sağlık, “Organik tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması ve tarımsal kooperatiflerin desteklenmesi, genç girişimcilerin bu sektörde daha aktif rol almasını sağlayabilir. Tarım teknolojileri ve modern sulama sistemleriyle verimliliğin artırılması, gençler için sürdürülebilir bir iş alanı oluşturabilir. Hayvancılıkla ilgili devlet desteklerinin artırılması ve yerel üreticilerin ulusal pazarlara erişiminin kolaylaştırılması, bölgedeki istihdamı artırabilir. Tarımsal üretimin katma değerli ürünlere dönüştürülmesi (örneğin süt ürünleri, organik gıda üretimi) gençlerin girişimci olarak sektöre katılımını teşvik edebilir” dedi.
TURİZM VE KIŞ SPORLARI ALANINDA YENİ FIRSATLARMuş’ta kış turizmine yönelik yatırımların önemine değinen Sağlık, “Son yıllarda Muş’ta kış turizmine yönelik önemli yatırımlar yapılmaktadır. Özellikle kayak tesisleri ve doğa turizmi faaliyetleri, yeni istihdam alanları oluşturabilir. Kış turizmi destinasyonlarının tanıtımı ve altyapı yatırımları, gençler için turizm sektöründe istihdam olanaklarını artırabilir. Yerel rehberlik ve konaklama sektörünün geliştirilmesi, Muş’un turistik cazibesini artırarak iş imkanlarını genişletebilir. Eko turizm ve doğa sporlarıyla ilgili projeler teşvik edilerek gençlerin bu alanlarda istihdam edilmesi sağlanabilir” diye konuştu.
“PLANLI BİR STRATEJİYE İHTİYAÇ VAR”Özel sektör ile işbirliklerinin gençlerin iş bulmalarına katkı sağlayacağını belirten Sağlık, “Bölgedeki işverenlerle ortak projeler geliştirerek gençlerin mesleki becerilerini artırmalarına yardımcı olunabilir. İŞKUR’un yerel işletmelerle kuracağı işbirlikleri sayesinde gençler, deneyim kazanarak istihdam edilebilirliklerini artırabilir. Özetle vurgulamak gerekirse, Muş’taki genç işsizliği sorunuyla başa çıkmak için, bölgenin kendine has özelliklerini göz önünde bulunduran, planlı bir stratejiye ihtiyaç vardır. Kamu kuruluşları, özel sektör ve eğitim kurumlarının birlikte çalışması, gençlerin iş bulma oranlarını artırmada önemli rol oynayacaktır. İŞKUR’un aktif desteğiyle başlatılacak meslek edindirme eğitimleri, girişimcilik destek programları ve dijital alanda istihdam projeleri, Muşlu gençlerin iş piyasasına daha etkili bir şekilde katılmasını mümkün kılabilir” ifadelerini kullandı.
