HABER49- Iğdırlı göçerler, hayvanlarını daha serin ve verimli otlaklarda beslemek için ilkbahar aylarında çıktıkları uzun yayla yolculuğunu tamamlayarak yeniden Iğdır’a döndü. Van, Kars, Ağrı ve Ardahan’ın yüksek rakımlı yaylalarında yazı geçiren göçerler, eylül sonunda başlayan ve yaklaşık 1-2 ay süren dönüş yolculuğunun ardından köylerine ulaşmanın mutluluğunu yaşıyor.
Bahar aylarında sürüleriyle birlikte yola çıkan göçerler, yaz boyunca zengin bitki örtüsü ve su kaynaklarıyla bilinen yaylalarda konakladı. Her yıl olduğu gibi bu sezon da dağları, tepeleri ve ovaları aşarak ilerleyen göçerler, yol boyunca belirli noktalarda kamp kurdu. Iğdır’a ulaşan sürüler bir süre daha kiralanan arazilerde otlatılacak, hava koşullarının kötüleşmesiyle birlikte ise ahırlara alınacak. Göçerler için yeni yayla mesaisi, mart ayı itibarıyla yeniden başlayacak.
Göçerlerden Emrah Kıyga, özellikle sarılık hastalığının sıcak havalarda hayvanlar için ciddi risk oluşturduğunu belirterek yüksek yaylalara çıkma nedenlerini şöyle anlattı:
“Biz göçebe çobanlarız. İlkbaharda Ağrı Dağı’na çıkar, birkaç ay orada kalırız. Iğdır’da hava ısındığında sarılık hastalığı baş gösteriyor ve hayvanlarımız telef oluyor. Bu nedenle Van, Erzurum, Bingöl, Karlıova, Artvin, Ardahan ve Kars taraflarına geçiyoruz. Kış yaklaşınca dönüş yoluna koyuluyoruz. Bu sezon şap hastalığından da çok hayvan kaybettik. Nakliyat çok pahalı olduğu için hep yaya gidip geliyoruz.”
Kıyga, bahar aylarında güzergâhta ekinlerin bulunması nedeniyle ciddi zorluk yaşadıklarını vurgulayarak şöyle devam etti:
“Yaya geldiğimiz için çok sıkıntı çıkartıyorlar. Baharda tarlalar ekili olduğu için büyük baskı görüyoruz; ceza kesildiği zamanlar oluyor, hayvanlarımıza el konulduğu zamanlar oluyor. Sonbaharda böyle bir sorun yok, çünkü ekin olmadığı için yolu takip edip gelebiliyoruz. Yine de şükür, bu yıl da sağ salim memlekete döndük.”
Yayla düzenini detaylandıran Kıyga, sağım sezonunun göç takvimini belirlediğini şu sözlerle ifade etti:
“Haziran, temmuz ve ağustos ayları sağım dönemi. Sağım bitmeden yola çıkmayız. Van gibi bölgelerde yayla kiralıyoruz, bir ay yürüyerek oraya ulaşıyoruz. Sağım sezonu eylülde bitince dönüş yoluna giriyoruz. Iğdır’da otlak olmadığı için mecburen göç ediyoruz. Şimdi herkes kendi koyununu ayıracak ve hayvanlar birkaç gün dışarıda beslendikten sonra kış boyunca ahırlara alınacak.”
Göçerler, zorlu koşullara rağmen yüzlerce yıldır süregelen bu geleneksel yaşam biçimini sürdürmeye devam ediyor.