HABER49- Erzurum’un Tortum ilçesinde bulunan ve 19. yüzyılda camiye çevrilerek Bağbaşı Taş Camii adını alan Haho Manastırı, tarih boyunca taşıdığı kültürel ve mimari değerlerle bölgenin en dikkat çekici yapılarından biri olmayı sürdürüyor. Bağbaşı Mahallesi’nde yer alan ve Meryem Ana Kilisesi olarak da bilinen tarihi yapı, özellikle Gürcistan’dan gelen ziyaretçilerin yoğun ilgisini çekiyor. Devam eden restorasyon çalışmalarının 2026 turizm sezonuna yetiştirilmesi hedeflenirken, yapı hem korunuyor hem de bölge turizmine yeniden kazandırılmak için titizlikle hazırlanıyor.
Restorasyon alanında Kur’an-ı Kerim tilaveti yapan Merkez Camii imamı Ömer Faruk Umut, yapının etkileyici akustiğini bir kez daha ortaya koydu. Asırlardır ayakta kalan bu tarihi mirasın korunması, hem Tortum hem de Erzurum için büyük önem taşıyor.
Güney girişindeki kitabeye göre yapının, 976-1001 yılları arasında Gürcü Bagrat Kralı III. David tarafından Meryem Ana’ya ithafen inşa edildiği anlaşılıyor. Orta Çağ’da dini ve kültürel bir merkez olan manastırda uzun yıllar boyunca edebiyat, şiir ve felsefe alanlarında önemli eserler üretildiği, çeviri çalışmalarının yapıldığı biliniyor.
Mimari açıdan bölgenin en özgün yapılarından biri kabul edilen manastır; yüksek kasnaklı kubbesi, konik külah örtüsü ve kırmızı-lacivert sırlı kiremitleriyle hem estetik hem yapısal bir bütünlük sunuyor. Dış cephedeki arslan, boğa, kartal ve grifon kabartmaları ile iç mekândaki freskler, Orta Çağ sanat anlayışını yansıtan önemli detaylar arasında yer alıyor. Apsis bölümünün kule şeklindeki yükseltilmiş formu ise yapıya benzersiz bir siluet kazandırıyor.
yüzyılda camiye dönüştürülen ve günümüzde Bağbaşı Taş Camii olarak kullanılan bu eşsiz yapı, hem tarihi kökleri hem de günümüze ulaşan mimari özellikleriyle Erzurum’un kültürel hafızasını yaşatmaya devam ediyor.