HABER49-Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde övgüyle bahsettiği bu tarihi alan, günümüzde de Doğu Anadolu Bölgesi’nin tuz ihtiyacını karşılayan nadir merkezlerden biri olarak öne çıkıyor. Kemah ilçesine bağlı Kömür Köyü’nde bulunan tuz ocağı, Osmanlı döneminde Ermeniler tarafından işletilmeye başlanmış ve 460 yıldır üretim yapıyor. Önceleri Tuz İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından işletilen tesisler, daha sonra özelleştirilerek günümüzde özel firmalar tarafından yönetiliyor. Yaklaşık 250 bin metrekarelik geniş araziye yayılan tuz ocağı, yer altından yaklaşık 100 metre derinlikten çıkan tuzlu suyun sayıları 150’yi bulan göletlerde biriktirilmesiyle çalışıyor. Su, güneşin etkisiyle buharlaşarak kristalize oluyor ve işçiler tarafından özenle toplanıyor.
Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde “bölgenin en kaliteli tuzu” olarak övdüğü Kemah tuzu, tarih boyunca bölge halkının sofralarını süslerken, günümüzde de İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir ve Trabzon gibi büyük kentlere gönderiliyor. Bu tuz, sadece yemeklerde lezzet katmakla kalmıyor, aynı zamanda gıda ürünlerinin raf ömrünü uzatan doğal bir koruyucu özelliğe sahip.
Üretim Süreci: Güneş, Su ve Kristallerin Dansı
Kemah tuzunun üretim süreci, doğallığı ve geleneksel yöntemleriyle dikkat çekiyor. İşletme sahibi Metin Tanrıkulu, “Doğal olarak elde edilen bu tuzda hiçbir kimyasal katkı bulunmamaktadır. Kaynağından suyla erimiş olarak gelen tuz, havuzlara alınarak burada güneşin sıcaklığı ile buharlaştırılıp tekrar kristalize ediliyor” dedi.
Üretimin büyük bir kısmı yaz aylarında gerçekleşiyor; Haziran ortasından Eylül ortasına kadar süren süreçte, işçiler zor koşullarda tuzu topluyor ve depoluyor. Havanın sıcaklığı, tuz üretiminin kalitesini ve miktarını doğrudan etkiliyor. Üç ay gibi kısa bir sürede Erzincan ve çevresinin tuz ihtiyacı karşılanıyor. Bu yöntem, hem doğal hem de katkısız bir ürün ortaya çıkmasını sağlıyor ve Kemah tuzunun lezzetini diğer tuzlardan ayırıyor.
Kemah Tuzu: Doğu Anadolu’nun Lezzet ve Kalite Simgesi
Kemah tuzu, Doğu Anadolu’daki yaylalar, peynirciler ve salamuracılar tarafından uzun yıllardır tercih ediliyor. Lezzetinin yanı sıra gıdaların raf ömrünü uzatması, bölgedeki üreticiler için büyük önem taşıyor. Ayrıca, ağır metal içermemesi ve tamamen doğal üretim süreci, ürünün kalitesini ve sağlıklılığını ön plana çıkarıyor.
Geleneksel yöntemlerle üretilen tuz, günümüzde de hem sofralara hem de sanayide gıda üretiminde kullanılmak üzere büyük kentlere ulaştırılıyor. Erzincan’ın kültürel ve tarihî mirasının bir parçası olan Kemah tuzu, geçmişten günümüze taşınan bir lezzet ve kalite simgesi olarak değerlendiriliyor.