HABER49-DTSO Başkanı Kaya, 2025 yılının beklentilerin altında kaldığını belirterek, yüksek banka faiz oranlarının işletmelerin yatırım, üretim ve büyüme planlarını doğrudan etkilediğini ifade etti. Açıklamada, yüksek faiz ortamının sadece yeni yatırımları değil, mevcut işletmelerin sürdürülebilirliğini de zorlaştırdığına dikkat çekildi. İş dünyasının karşı karşıya kaldığı en temel sorunlar arasında kredi maliyetlerinin artması, krediye erişimde yaşanan güçlükler ve düşen kârlılık oranları yer aldı. Kaya, kredi kullanmış işletmelerin önemli bir bölümünün artan faiz yükü nedeniyle büyüme hedeflerini askıya aldığını, hatta mevcut kredilerini kapatabilmek için öz kaynaklarını kullanmak zorunda kaldığını söyledi. Bu durumun, işletmelerin nakit akışını olumsuz etkilediği ve faaliyet hacimlerinde ciddi daralmaya yol açtığı belirtildi. DTSO Başkanı’nın değerlendirmesinde, finansman sıkıntılarının zincirleme etkiler yarattığı, üretimin yavaşladığı ve piyasa hareketliliğinin zayıfladığı vurgulandı. Özellikle sanayi ve imalat sektörlerinde planlanan yatırımların ertelendiği, bazı işletmelerin ise faaliyetlerini tamamen durdurmak zorunda kaldığı ifade edildi. Kaya’nın açıklamaları, Diyarbakır ekonomisinin 2025 yılında karşılaştığı yapısal sorunları rakamsal verilerle ortaya koyan önemli bir değerlendirme olarak öne çıktı.
Yüksek Faiz, İstihdam Kaybı ve Sektörel Daralma Öne Çıktı
Mehmet Kaya’nın değerlendirmelerinde dikkat çeken başlıklardan biri de istihdam kayıpları oldu. Kaya, yüksek faiz oranlarının sadece finansal tabloları değil, doğrudan çalışan sayısını da etkilediğini dile getirdi. Özellikle Diyarbakır için stratejik öneme sahip sektörler arasında yer alan hazır giyim ve tekstil alanında ciddi bir istihdam kaybı yaşandığını açıkladı. DTSO Başkanı’nın paylaştığı bilgilere göre, bu sektörde yaklaşık yüzde 30’a varan istihdam azalması meydana geldi. Bunun yanı sıra, yalnızca çalışan sayısında değil, işletme sayısında da önemli bir düşüş yaşandı. Kaya, yaklaşık her üç işletmeden birinin faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldığını belirtti. Bu durumun, kent ekonomisi üzerinde doğrudan ve dolaylı etkiler oluşturduğunu ifade etti. İstihdam kayıplarının hane gelirlerini azalttığı, tüketim harcamalarını düşürdüğü ve piyasa dengelerini olumsuz yönde etkilediği aktarıldı. Kaya, büyümeyi hedefleyen işletmelerin yalnızca öz kaynaklarıyla yol almasının mümkün olmadığını, ancak mevcut koşullarda krediye erişimin son derece sınırlı hale geldiğini söyledi. Krediye ulaşabilen işletmelerin ise yüksek faiz ve düşük kârlılık nedeniyle yatırım kararlarını ertelediği ifade edildi. DTSO Başkanı’nın değerlendirmesinde, bu tablonun ortaya çıkmasında finansman politikalarının belirleyici olduğu vurgulandı. Kaya, üretim, istihdam ve ihracat hedeflerinin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi için finansman maliyetlerinin makul seviyelere çekilmesinin zorunlu olduğunu dile getirdi. Açıklamalar, reel sektörün yaşadığı daralmayı ve bunun sosyal-ekonomik sonuçlarını net bir şekilde ortaya koydu.
2026 İçin Beklenti: Kredi Faizlerinin Düşmesi ve Bölgesel Ticaretin Canlanması
DTSO Başkanı Mehmet Kaya, 2026 yılına ilişkin beklentilerini de ayrıntılı şekilde paylaştı. Kaya, en büyük beklentilerinin kredi faiz oranlarının düşmesi ve krediye erişimin kolaylaşması olduğunu vurguladı. Kredi maliyetlerinin gerilemesinin, Diyarbakır başta olmak üzere bölge ekonomisinde hızlı bir toparlanma sağlayacağını ifade etti. Kaya, ilin sanayi altyapısının güçlü olduğunu, üretim kapasitesi, sanayi alanları, teknik altyapı, beşeri sermaye ve genç nüfus açısından önemli avantajlara sahip olunduğunu belirtti. Bu potansiyelin hayata geçebilmesi için uygun finansman koşullarının kritik önemde olduğu kaydedildi. Kaya, gelişmiş ülkelerde ekonomik büyümenin önemli unsurlarından birinin komşu ülkelerle yapılan ticaret olduğunu hatırlatarak, bölgesel barış ortamının ekonomik etkilerine dikkat çekti. Türkiye’nin güney komşularıyla geliştireceği ticari ilişkilerin, özellikle sınır illeri ve bölge ekonomileri için önemli fırsatlar yaratacağı ifade edildi. Irak’ın, Türkiye’nin en fazla ticaret yaptığı ülkeler arasında hızla üst sıralara yükselmesinin bu duruma örnek gösterildi. Kaya, benzer bir sürecin Suriye için de mümkün olduğunu belirterek, Suriye’nin yeniden imar ve kalkınma sürecinde Türkiye’nin ve özellikle bölge illerinin önemli rol üstleneceğini dile getirdi. Bu sürecin, ihracatın artması, üretimin genişlemesi ve istihdamın yeniden yükselmesi açısından belirleyici olacağı ifade edildi. DTSO Başkanı’nın değerlendirmeleri, 2026 yılına yönelik ekonomik beklentilerin merkezinde finansmana erişim ve bölgesel ticaretin yer aldığını ortaya koydu.