HABER49- Yaklaşık bir asırlık geçmişe sahip, bir dönemin yokluk ve dayanıklılık sembolü olan “kara lastik”, modern ayakkabıların gölgesinde kalsa da Malatya’da hâlâ ilgi görmeye devam ediyor. Halk arasında “cizlavit” ya da “Ankara lastiği” olarak bilinen ve Türkiye’de 1930’lu yılların başında üretilmeye başlanan bu ayakkabı, bugün sadece kullanım amacıyla değil, geçmişi hatırlatan bir anı ve dekoratif bir obje olarak da tercih ediliyor.
Çarıktan ayakkabıya geçiş sürecinin simgelerinden biri olan kara lastik, özellikle kırsal kesimde yaşayan vatandaşlar tarafından uzun yıllar boyunca vazgeçilmez oldu. Günümüzde ise ev ve iş yerlerinde aksesuar olarak sergileniyor, çocukluğunu köyde geçiren birçok kişi için nostaljik bir hatıra olma özelliği taşıyor. Yerli ve yabancı turistlerin de ilgisini çeken kara lastik, üzerine yazılan şiirlerle kültürel bellekteki yerini koruyor.
Malatya kent merkezinde bulunan geçici konteyner çarşıda ayakkabıcılık yapan esnaf Mehmet Demir, kara lastiğin tarihinin 1932 yılına dayandığını belirterek farklı modellerinin bulunduğunu söyledi. Demir, “Tabanı düz olan ve 1932’den beri üretilen bayan içini modelleri var. Bunun yanı sıra bayanlar için topuklu Ankara lastiği bulunuyor. Halk arasında Dallas ya da naylon ayakkabı olarak bilinen, bağ ve bahçede kullanılan modellerimiz de mevcut” dedi.
Mesleğe 1993 yılında başladığını ifade eden Demir, Ankara lastiği, çizme, cizlavit, zile tepe lastiği ve bayan naylonu gibi ürünleri sattığını ancak talebin geçmişe oranla azaldığını dile getirdi. Demir, “Eskisi gibi yoğun ilgi yok. Daha çok 65-70 yaş aralığındaki amcalarımız, dedelerimiz alıyor. Gençler pek giymiyor ama bu ürünler kaybolmasın diye satmaya devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Malatya’da bu tür ürünleri satan esnaf sayısının oldukça sınırlı olduğuna dikkat çeken Demir, “Şu anda şehirde Ankara lastiği ve cizlavit satan iki ya da üç esnaf var. Spor ayakkabıların yaygınlaşmasıyla talep azaldı ama hâlâ soranlar oluyor” diye konuştu.
Fiyatlar hakkında da bilgi veren Demir, cizlavit modellerinin 350 TL, Ankara lastiğinin ise 100 TL’den satışa sunulduğunu belirterek, Ankara lastiğinin cizlavite göre daha dayanıksız olduğunu sözlerine ekledi.
