HABER49-Balık besleme süreçlerinde yıllardır karşılaşılan yem israfı, verim düşüklüğü ve çevresel yük gibi problemlere çözüm sunmayı amaçlayan çalışma, su ürünleri sektöründe sürdürülebilir üretim arayışlarına bilimsel bir yanıt niteliği taşıyor.
Projenin yürütücülüğünü Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinden Prof. Dr. Abdulkadir Bayır ve Huazhong Tarım Üniversitesinden Prof. Dr. Chunfang Wang üstleniyor. Araştırma ekibi, uzun süredir su ürünleri yetiştiriciliğinde kritik bir sorun olarak görülen yem israfını azaltmak ve balıkların biyolojik ihtiyaçlarını daha doğru karşılayacak bir sistem geliştirmek için moleküler düzeyde kapsamlı çalışmalar yürütüyor. Çalışmanın merkezinde, balıkların "metabolik geri bildirimi" yer alıyor. Bu kapsamda araştırmacılar; amino asitler, yağ asitleri ve özellikle glikozun, balıkların hipotalamus üzerinden beslenme davranışlarını nasıl şekillendirdiğini inceliyor. Büyük ağızlı levrek ve gökkuşağı alabalığı örnekleminde gerçekleştirilen deneylerde kan şekeri dinamikleri ile beslenme tepkileri arasındaki ilişki detaylı biçimde ölçülüyor. Elde edilen biyolojik veriler, makine öğrenimi algoritmalarıyla bir araya getirilerek akıllı yemleme kararları oluşturacak yeni bir sistemin temeli atılıyor. Böylece geleneksel tahmine dayalı besleme modelleri geride bırakılarak tamamen veriye dayalı, gerçek zamanlı geri bildirimlerle çalışan bir yapay zekâ sistemi geliştirilmiş olacak. Proje, su ürünleri sektörünün geleceğine yönelik kritik bir bilimsel inovasyon olarak değerlendiriliyor.
Sürdürülebilir Su Ürünleri Üretimi İçin Uluslararası İş Birliği: Proje Hangi Sonuçları Amaçlıyor?
Bilimsel altyapısı güçlü olan bu proje, sadece yeni bir yemleme sistemi geliştirmeyi değil, su ürünleri yetiştiriciliğinde çevresel sürdürülebilirliği de artırmayı hedefliyor. Yapay zekâ tabanlı sistem sayesinde hem yem tüketimi optimize edilecek hem de sudaki atık yükü önemli ölçüde azaltılacak. Balıkların biyolojik ihtiyaçlarına göre oluşturulan besleme stratejileri, üretim verimliliğini artırırken aynı zamanda işletme maliyetlerini düşürme potansiyeline sahip. Projenin su ürünleri sektöründe karbon ayak izini düşürmesi, ekosisteme verilen zararı minimize etmesi ve modern yetiştiricilik uygulamalarına yeni bir standart kazandırması bekleniyor. Elde edilen bilimsel başarıların ardından Atatürk Üniversitesi yönetimi projeye destek amacıyla yürütücü Prof. Dr. Abdulkadir Bayır’ı ziyaret etti. Ziyarette Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Bülent Çavuşoğlu ve Prof. Dr. Hasan Yılmaz, Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Telat Yanık, Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Gökhan Arslan ve Proje Geliştirme ve Koordinasyon Ofisi Koordinatörü Prof. Dr. Serdar Burmaoğlu da yer aldı. Üniversite yönetimi, uluslararası iş birliğinin bu başarıyı ortaya çıkarmasında kritik rol oynadığını vurgulayarak çalışmanın Türkiye’nin bilimsel üretimine değer kattığını ifade etti. Yapay zekâ, moleküler biyoloji ve su ürünleri biliminin kesişiminde geliştirilen bu inovatif yaklaşımın dünyada da örnek teşkil edecek nitelikte olduğu belirtiliyor.
