HABER49- İsveç’te bulunan Karolinska Enstitüsü’nde düzenlenen basın toplantısında, 2025 Nobel Tıp Ödülü sahipleri açıklandı. Ödül, bağışıklık sisteminin kendi kendine saldırmasını önleyen “periferik bağışıklık toleransı” mekanizmasını keşfeden Mary Brunkow, Fred Ramsdell ve Shimon Sakaguchi’ye verildi.
Bağışıklık sistemi, T hücreleri aracılığıyla mikropları tanıyıp yok ederken, bazı T hücreleri yanlışlıkla vücudun kendi proteinlerini hedef alarak otoimmün hastalıklara yol açabiliyor. Brunkow, Ramsdell ve Sakaguchi’nin çalışmaları, bu sürecin düzenleyici mekanizmasını anlamayı sağladı. Farelerde yapılan genetik araştırmalar, bu hücrelerin işlevi için kritik olan “Foxp3 geni”ni tanımladı ve aynı genin insanlarda görülen nadir bağışıklık bozukluğu IPEX sendromu ile ilişkili olduğu ortaya kondu.
Bilim insanlarının keşifleri, klinik deney aşamasındaki potansiyel tedavilerin geliştirilmesine kapı araladı. Bu sayede kök hücre nakilleri sonrası ciddi komplikasyonların önlenmesi, daha etkili kanser tedavileri ve otoimmün hastalıkların iyileştirilmesi mümkün olabilecek.
Geçen yılın Nobel Tıp Ödülü ise mikroRNA’nın keşfi ve transkripsiyon sonrası gen düzenlemesindeki rolü ile ilgili çalışmaları nedeniyle Victor Ambros ve Gary Ruvkun’a verilmişti. Nobel Tıp Ödülü bugüne kadar 115 kez verildi ve hiçbir kişi ödülü ikinci kez kazanmadı. Ödül verilen en genç kişi 31, en yaşlı kişi ise 87 yaşındaydı.
Ödül Sahipleri Kimdir?
Mary Brunkow: 1961 doğumlu Brunkow, Princeton Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı. Ödül aldığı çalışmayı Washington’daki bir biyoteknoloji şirketinde yürüttü. Şu anda Seattle’daki Sistem Biyolojisi Enstitüsü’nde kıdemli program yöneticisi olarak görev yapıyor.
Fred Ramsdell: 1960 doğumlu Ramsdell, 1987’de Kaliforniya Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı. Brunkow ile aynı şirketin çalışmalarına katıldı. San Francisco ve Seattle’da kendi kurduğu şirketlerde bilimsel danışman olarak görev yapıyor.
Shimon Sakaguchi: 1951 doğumlu Sakaguchi, Kyoto Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı. Osaka Üniversitesi’nde profesör olarak çalışıyor.
Nobel Ödülleri Hakkında
Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine 1900’de kurulan Nobel Vakfı, fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp dallarında insanlığa katkı sağlayan kişilere ödül veriyor. 1969’dan itibaren ekonomi dalında da Nobel Ödülü verilmeye başlandı. Ödüller her yıl Alfred Nobel’in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık’ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor.
Tarih boyunca ödüller, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları gibi bazı dönemlerde verilmedi. Ayrıca COVID-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021’de törenler yapılamadı.
