HABER49- 2025 Nobel Ekonomi Ödülü’nün kazananları belli oldu. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından yapılan açıklamaya göre, bu yılın ödülü Hollandalı Joel Mokyr, Fransız Philippe Aghion ve Kanadalı Peter Howitt’e verildi.
Akademiden yapılan duyuruda, Joel Mokyr’in “teknolojik gelişmeler yoluyla sürdürülebilir büyümenin ön koşullarını belirlemesi” nedeniyle ödüle layık görüldüğü, Philippe Aghion ve Peter Howitt’in ise “yaratıcı yıkım yoluyla sürdürülebilir büyüme teorisine” katkı sağlayan çalışmalarıyla ödülü kazandıkları belirtildi.
Üç ekonomist, teknolojik yeniliklerin sürdürülebilir ekonomik büyümeye etkisini ve yeniliklerin ilerlemenin itici gücü olarak nasıl rol oynadığını ortaya koydu. Mokyr, ekonomik durgunluk yerine kalıcı büyümenin “yeni normal” haline gelmesinin ardındaki nedenleri tarihsel kaynaklar üzerinden analiz etti.
Aghion ve Howitt ise sürdürülebilir büyümenin mekanizmalarına odaklanan çalışmalarıyla öne çıktı. İkili, 1992 tarihli makalelerinde, piyasaya daha üstün bir ürünün girmesiyle eski ürünlerin piyasadan çekilmesi anlamına gelen “yaratıcı yıkım” kavramını matematiksel bir modele dönüştürmüştü.
Geçen yıl Nobel Ekonomi Ödülü, “kurumların oluşumu ve refaha etkileri” üzerine yaptıkları çalışmalar nedeniyle Türk ekonomist Daron Acemoğlu ile İngiliz iktisatçılar Simon Johnson ve James Robinson’a verilmişti.
Ödül sahipleri kimdir?
Joel Mokyr, 26 Temmuz 1946’da Hollanda’nın Leiden kentinde doğdu.
1972’de Yale Üniversitesinde ekonomi alanında yüksek lisansını, 1974’te ise doktorasını tamamladı. Halen ABD’deki Northwestern Üniversitesinde iktisat tarihi üzerine çalışmalar yürütüyor.
Philippe Aghion, 17 Ağustos 1956’da Paris’te doğdu.
Paris-Saclay Üniversitesinde matematik eğitimi alan Aghion, 1987’de Harvard Üniversitesinden ekonomi doktorasını aldı. Halen Collège de France, INSEAD ve Londra Ekonomi ve Siyasal Bilimler Okulu (LSE)’de görev yapıyor.
Peter Howitt ise 31 Mayıs 1946’da Kanada’da dünyaya geldi.
Lisansını 1968’de McGill Üniversitesi’nde tamamlayan Howitt, 1973’te Northwestern Üniversitesi’nde doktora derecesi aldı. Şu anda Brown Üniversitesinde Ekonomi Profesörü ve Lyn Crost Sosyal Bilimler Profesörü olarak görev yapıyor.
Nobel Ödülleri hakkında
İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti doğrultusunda 9 Haziran 1900’de kurulan Nobel Vakfı, insanlığa önemli katkılar sağlayan kişi ve kurumları ödüllendirmektedir.
Fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp alanlarında verilen Nobel Ödüllerine 1969’dan itibaren ekonomi de eklenmiştir. Ekonomi ödülü, İsveç Merkez Bankası tarafından Alfred Nobel’in anısına başlatılmıştır.
Ödüller her yıl 10 Aralık tarihinde, Nobel’in ölüm yıldönümünde düzenlenen törenle sahiplerine verilmektedir.
1901’den bu yana bazı yıllarda, özellikle Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında, ödül törenleri yapılamamıştır. Ayrıca 2020 ve 2021’de COVID-19 salgını nedeniyle ödüller fiziksel törenle teslim edilmemiştir.