HABER49- Mart ayında Munzur Dağları ve Sarıçiçek Yaylası eteklerinde doğaya çıkan köylüler, her biri farklı şifa ve aroma barındıran bitkileri büyük bir özenle toplamaya başlıyor. Bu zorlu toplama süreci, yaprakların sarardığı Kasım ayına kadar devam ediyor. Gölge alanlarda doğal yöntemlerle kurutulan bu bitkiler, yıllar önce taş dibeklerde dövülerek karıştırılırken, günümüzde teknolojik cihazlar sayesinde daha pratik şekilde işlenebiliyor.
Hazırlanan Zetrin, geleneksel olarak Kemaliye’nin meşhur taş fırın ekmeği ıslatıldıktan sonra üzerine serpilerek tüketiliyor. Bunun yanı sıra zeytinyağlı karışımlarda, peynirle birlikte ya da patates salatası gibi soğuk yemeklerin üzerine de eklenerek sofralara benzersiz bir lezzet sunuyor. Ancak Zetrin’in kullanımı sıcak yemeklerde önerilmiyor. Çünkü içerdiği bitkiler yüksek ısıda faydasını yitirebiliyor. Günümüzde bu zahmetli üretim sürecini sürdüren az sayıda köylü kaldı ve ürün daha çok özel siparişler yoluyla temin edilebiliyor.
NESİLDEN NESİLE AKTARILAN ŞİFA GELENEĞİ: ZETRİN ÜRETİMİNİN HİKÂYESİ
Zetrin’in geçmişi Kemaliye’de yüzyıllar öncesine kadar uzanıyor. Bu geleneksel baharatın yapımı, nesilden nesile aktarılan bir kültürün parçası olarak yaşatılıyor. İlçede bu işi yıllardır sürdüren isimlerden biri olan Osman Birler, Zetrin üretimindeki deneyim ve bilgisini babasından devralmış durumda. Dedesiyle başlayan, ardından babası Mehmet Birler ile devam eden üretim serüveni, son 20 yıldır Osman Birler tarafından sürdürülüyor. Her yıl ilkbaharda başlayan şifalı ot toplama serüveni, dağların zirvelerine kadar uzanıyor. Yüzlerce yılın bilgisiyle hareket eden üreticiler, bitkilerin en taze, en aromatik dönemlerinde toplanmasına büyük özen gösteriyor.
Toplanan bitkiler gölgede uzun süre kurutulduktan sonra, eskiden olduğu gibi taş dibeklerde dövülerek değil, günümüzde özel baharat makinelerinde öğütülerek karıştırılıyor. Zetrin’in en önemli özelliklerinden biri ise, her bir karışımın ustalıkla dengelenmesi. Bitkilerin oranları büyük bir titizlikle ayarlanarak hem lezzet hem de şifa açısından en etkili karışım ortaya çıkartılıyor. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi öğrencilerinin yaptığı akademik çalışmalar, Zetrin’in bağışıklık sistemini güçlendirme yönünde etkili olduğunu da bilimsel olarak ortaya koymuş durumda. Tüm bu yönleriyle Zetrin, yalnızca yöresel bir lezzet değil, aynı zamanda sağlık kaynağı olarak da dikkat çekiyor.
